Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
mościosobowejikulturowejuczniówuznajesięzajednoznajważniejszychzadań
owejedukacji3.
Conatematedukacjipolonistycznej,zorientowanejaksjologicznie,mówią
ministerialnedokumentyprogramowe?OtóżwPodstawieprogramowejdogimnazjum
z2002roku4pomieszczonokilkauwag,odnoszącychsiędorealizacjiproblematyki
aksjologicznejwnurciekształceniapolonistycznego.Wcelachedukacyjnychpro-
ponujesię„uczenieistnieniawkulturze,przedewszystkimwjejwymiarzesym-
bolicznymiaksjologicznym,takbystawałasięwewnętrznąiosobistąwłasnością
młodegoczłowieka”.Zkoleiwzadaniachszkołyzalecasię,abynauczycielwspo-
magałuczniówwprocesie„rozpoznawaniairozumieniawartościorazwosobi-
stymwysiłkutworzeniawewnętrznieakceptowanejichhierarchii”.Wosiągnię-
ciachstwierdzasię,iżwczasieodbiorutekstówkulturymłodzieżpowinnaposiąść
umiejętnośćrozpoznawaniawartościwutworachorazichocenianianatlewła-
snegoświatawartościorazodczytywaniaitworzeniawypowiedziwartościujących.
Ponadtopowinnapodejmowaćdyskusjęnadetycznymwymiaremkomunikacji
językowej(np.szczerość–nieszczerość,kłamstwo,manipulacja,agresjasłowna,
brutalnośćzachowańjęzykowych).
Oweogólnikoweuwagiorealizacjitreściaksjologicznychwgimnazjumroz-
wijaPodstawaprogramowa.Liceumogólnokształcące,liceumprofilowaneitechnikum5.
Polecaonabowiem,abynatymetapieedukacjiuczniowieumielihierarchizować
wartościnapodstawiewybitnychdziełkultury,potrafiliinterpretowaćarcydzieła
literackiewkontekścieaksjologicznymorazwartościowaćwypowiedzijęzykowe
ioceniaćjepodwzględemetycznym.
Jestrzecząoczywistą,żeszkołamaobowiązekwprowadzaniadzieciimłodzie-
żywcennywaspekciewychowawczymświatwartości.Optymalnyztegopunk-
tuwidzeniasystemaksjologiczny(araczejsystemyaksjologiczne)powinienbyć
opartynasiatcewartości,wpisanejdopodstawyprogramowej,wnaszymprzy-
padkuprzedmiotu„językpolski”.Jednakżewrealizowanychobecniepodstawach
programowychjęzykapolskiegonawszystkichetapachedukacjibrakujespójnych
propozycjiwzakresieedukacjiaksjologicznej,ściślezintegrowanejzedukacjąte-
leologiczną.OwąkonstatacjęmożnaodnieśćteżdonajnowszejPodstawyprogramo-
wej6,wktórejstwierdzasię,iżnaetapiekształceniawgimnazjumuczeń:
1)zezrozumieniemposługujesiępojęciamidotyczącymiwartościpozytywnychiich
przeciwieństworazokreślapostawyznimizwiązane,np.patriotyzm–nacjonalizm,
tolerancja–nietolerancja,piękno–brzydota,atakżerozpoznajeichobecnośćwżyciu
orazwliteraturzeiinnychsztukach;2)omawianapodstawiepoznanychdziełliterac-
3Zob.Wokółproblemówtożsamości,podred.A.Jawłowskiej,Warszawa2001;B.Myrdzik,Oroli
nauczycielawprocesiekształtowaniatożsamościkulturowejucznia,[w:]tejże,Zrozumiećsiebieiświat.Szkice
istudiaoedukacjipolonistycznej,Lublin2006,s.133–149.
4Podstawaprogramowadogimnazjum.Językpolski,DziennikUstawnr51z9maja2002.
5Podstawaprogramowa.Liceumogólnokształcące,liceumprofilowaneitechnikum.Kształceniewzakresie
podstawowym.Językpolski,DziennikUstawnr51z9maja2002.
6Podstawaprogramowazkomentarzami.Tom2.Językpolskiwszkolepodstawowej,gimnazjumiliceum,
DziennikUstawnr4,poz.17,z15stycznia2009.
19
