Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
kichiinnychtekstówkulturypodstawowe,ponadczasowezagadnieniaegzystencjal-
ne,np.miłość,przyjaźń,śmierć,cierpienie,lęk,nadzieja,wiarareligijna,samotność,
inność,poczuciewspólnoty,solidarność,sprawiedliwość;dostrzegaipoddajerefleksji
uniwersalnewartościhumanistyczne;3)dostrzegazróżnicowaniepostawspołecznych,
obyczajowych,narodowych,religijnych,etycznych,kulturowychiwichkontekście
kształtujeswojątożsamość7.
Jakmożnazauważyć,zamieszczonewzacytowanychfragmentachwartości
iantywartościsązestawionechaotycznie.Należałobyjewięckompetentniedobrać
iuporządkowaćwedługwybranejkoncepcjihierarchizowaniakategoriiwartości
wplaniewertykalnym(odnajwyższychdonajniższych).Ułatwiłobytouczniom
właściweichrozpoznawanie,interpretowanie,ewentualnąakceptacjęiuwew-
nętrznianiezarównowprocesiekształceniapolonistycznego,jakiwcodziennych
pozaszkolnychdoświadczeniachżyciowych.
OwielelepiejniżwPodstawieprogramowejdogimnazjumzostałaprzedstawiona
koncepcjarealizacjizagadnieńzkręguwartościiwartościowanianaczwartymeta-
pieedukacyjnym.WPodstawiedoliceumodnotowanobowiem:
Uczeń:1)dostrzegazwiązekjęzykazwartościami,rozumie,żejęzykpodlegawarto-
ściowaniu[…],jestnarzędziemwartościowania,atakżeźródłempoznaniawartości
(utrwalonychwznaczeniachnazwwartości,takichjak:dobro,prawda,piękno,wia-
ra,nadzieja,miłość;wolność,równość,braterstwo;Bóg,honor,ojczyzna;solidarność,
niepodległość,tolerancja);2)dostrzegaobecnewutworachliterackichorazinnych
tekstachkulturywartościnarodoweiuniwersalne;3)dostrzegawświeciekonflikty
wartości(np.równościiwolności,sprawiedliwościimiłosierdzia)orazrozumieźródła
tychkonfliktów8.
Wzacytowanychfragmentachautorzywpewnymstopniuuporządkowaliza-
daniazzakresuaksjologii,któremawykonywaćuczeńliceum.Słuszniewskaza-
linapotrzebędostrzeganiaprzezmłodzieżzwiązkujęzykazwartościami,które
wpisaliwznanenaszejkulturzeukładytriadyczne.Niebezracjizaleciliteż,aby
uczniowieomawialisprawyzwiązanezkonfliktamiwartościorazrozumieliich
źródła.Brakujejednakpropozycjidotyczącychtypologiiwartościorazhierarchi-
zacjiwartości.Sformułowaniatypu:„dostrzega[uczeń–R.J.]obecnewutworach
literackichorazinnychtekstachkulturywartości…”niespełniająkryteriumrze-
czowości.Sąwięcmałoprzydatnenauczycielowiwplanowaniuprocesudydak-
tycznego.Ponadtowdzisiejszejrzeczywistościkulturowo-cywilizacyjnejwartości
narodowetrzebabyrozpatrywaćwkontekściewartościglobalnych,anieuniwer-
salnych.Anizproponowanychtreścinauczania,anizkomentarzy(wskazówek
metodycznych),zamieszczonychwprzywołanejPodstawie,poloniściniesąwstanie
wydedukować,jakimodeledukacjiaksjologicznejwartobyrealizowaćnaposzcze-
gólnychetapachedukacji.
7Tamże,s.38.
8Tamże,s.47–48.
20
