Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Twarzjakoobiektspecjalny
21
stymadziewiątymmiesiącemżycia.Zjawiskotoznanepodnazwąefektuinnego
gatunku(otherspeciesefect)możebyćtakżeobserwowanewprzypadkumłodych
innychnaczelnych(Dufour,PascalisiPetit,2006).Podobnyrezultatmożnaob-
serwowaćwpóźniejszejfazierozwojuwodniesieniudoprzedstawicieliinnejrasy
(otherraceefect).Polegaonnawyższejefektywnościrozpoznawaniaosóbnale-
żącychdotejsamejrasy,coosobabadana,wporównaniuzprzedstawicielamiras
pozostałych(Golbyiin.,2001;Micheliin.,2006;Michel,CaldaraiRossion,2006;
WalkeriTanaka,2003;Turk,HandyiGazzaniga;2005).
Podsumowując,wszystkietrzystanowiskazakładają,żenoworodkiprzejawiają
specyficznątendencjędosilniejszegoreagowaniawodpowiedzinatwarzewpo-
równaniuzkażdąinnąkategoriąbodźcówwzrokowych.Wewszystkichprzypad-
kachpodkreślasięrównieżistotnąrolękontaktuztwarzami,costymulujerozwój
systemurozpoznawaniatwarzy.Różnicepomiędzypropozycjamiteoretycznymi
MortonaiJohnsona(1991),Farah(Farahiin.,2000)orazNelsona(2001)dotyczą
problemuumiejscowieniaorazcharakterystykimózgowegopodłożarezultatów
obserwowanycheksperymentalnie.
1.1.3.Danebehawioralneipsychofizjologicznezebraneudorosłych
Wyjątkowośćprocesówprzetwarzaniatwarzypotwierdzonajestrównieżobser-
wacjamiskutkówspecyficznychmanipulacjieksperymentalnych,takichjakin-
wersjatwarzy.Efekttenpoleganaistotnymspadkuskutecznościrozpoznawania
twarzywprzypadku,gdyjestonaeksponowanawpozycjiinwertowanej,czyliod-
wróconandogórynogami”
,wporównaniuzjejnormalnąprezentacją.Odczasu
klasycznejpracyYina(1969)nazywanyjestonefekteminwersjitwarzy(facein-
versionefect).Wprzypadkujednakobiektówinnychniżtwarzenieobserwujesię
podobnejzmianywewskaźnikachbehawioralnych.Natejpodstawiesądzisię,iż
procesyprzetwarzaniatwarzyróżniąsięodanalizyinnychobiektów.Abymecha-
nizmpercepcyjnywyspecjalizowanywanalizietwarzymógłdziałaćefektywnie,
koniecznewydajesięspostrzeganietwarzywjejnormalnejpozycji.
Wartowtymmiejscuwspomnieć,iżefektinwersjitwarzymaodmiennycha-
rakterwprzypadkupacjentówzuszkodzeniamiośrodkówwzrokowych.Osoby,
uktórychstwierdzonoagnozjewzrokoweprzyzachowanejzdolnościdorozpo-
znawaniatwarzy,prezentująnormalnyefektinwersjitwarzy(Moscovitch,Wino-
curiBehrmann,1997).Wprzeciwieństwiedonichpacjencizezdiagnozowaną
prozopagnozjąrozpoznajątwarzeinwertowanepodobniejaktwarzeeksponowa-
newnormalnejpozycji,uzyskującczasemnawetlepszerezultatywpierwszym
przypadku(Farah,Wilson,DrainiTanaka,1995;deGelderiRouw,2000).Zjawi-
skotozostanieprzedstawionerównieżwkolejnychrozdziałach.
Naróżnicewprocesieprzetwarzaniatwarzyorazobiektów,któretwarzami
niesą,wskazująrównieżbadaniawykorzystująceróżnorodnetechnikipomiaru
