Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
dziennika;wydajesięjednak,żejużterazzechceonporzucićdziennikzpowodu
rozdźwiękumiędzyredaktoramijakteżzewzględunato,iżznajdujegozbyt
czerwonym,podczasgdyonprzywykłzachowywaćjęzykumiarkowany.
Donazwiskosobnikównależącychdoredakcji,którewymieniłemjużwmoim
raporcieNo28,muszędodaćPanówCarpentieri[Julvécourta]jako
współpracownikówfrancuskich.Gołowin,któryopublikowałpodtytułem
«RewolucyjnaEuropa»nowąksiążkę,aktóraniezaciekawiłaprawdopodobnie
publicznościbardziejniżjegopoprzednietwory,równieżzaofiarowałsię
zewspółpracą,leczodmówionomu.PierwszyartykułNo1zatytułowany«Nasz
Program»jest,jakmimówiono,piórapoetyiwizjoneraMickiewicza.Cosięzaś
tyczyartykułuztegożnumeruzatytułowanego«ORosji»ipodpisanegoIwan
Wojnow,tozwiadomości,którezebrałem,wynika,żenazwiskotojestzwykłym
wymysłemiartykułzostałnapisanyiopublikowanyprzezpewnegoPolaka.Olizar
powiedział,żeposługujesięczęstonazwiskamirosyjskimi,abyprzydaćznaczenia
artykułomoRosji.Dowiedziałemsięjeszcze,żeCzartoryski,poróżniony
zOlizarem,niemanicwspólnegozwydawaniem«TrybunyLudów»”.[79]
Kisielowowidostarczanonajpewniejinformacji(ambasadorzycarscymieli
swoichagentówpolicyjnych)opierwszychnieporozumieniachwłonie„Trybuny
Ludów”związanychzbiegunoworóżnymstosunkiemjejwspółpracowników
doideinapoleońskiej.Ambasadorcarskimyliłsię,twierdząc,żektośzPolaków,
możesenatorpolskiNarcyzOlizar,którywporozumieniuzBranickimobjął
dyrekcjęwydawnictwa,wymyśliłsobiepseudonimIwanWojnow.Zarówno
GołowinjakiWojnownależelidorosyjskichwspółpracowników„TrybunyLudów”.
13czerwca„TrybunaLudów”zostałazawieszona,akiedyponowniezaczęłasię
ukazywaćwewrześniu,Mickiewicz,któremupolicjafrancuskanarozkazministra
Dufaure’azagroziławydaleniemzFrancjizapracęwtymdzienniku,musiał
otaczaćgłębokątajemnicąswojąznimwspółpracę.Prefekturapolicjiparyskiej
usilniestarałasięodostarczeniedowodówjegodziałalnościpublicystycznej
wprasieradykalnej.Opróczznanychwcześniejdokumentówświadczyotym
równieżraportKisielowadokanclerzaNesselrodegoz14(26)września1849roku.
Otojegofragment:„Zraportuzłożonegoprefektowipolicjiwynika,żedziennik
Proudhona«LePeuple»maukazaćsiępodtytułem«LaVoixduPeuple»;środków
natoprzedsięwzięciedostarczyłpewienbogatyPolak,aredaktoremnaczelnym
będzieAdamMickiewicz.PanRébillot,dostarczająctychwiadomościnaszemu
konsulowigeneralnemuPanudeSpies,powiedziałmu,że«bogatymPolakiem»
niemożebyćniktinnyniżBranicki,idorzucił:«cosiętyczyMickiewicza,mogę
Panupowiedziećpoufnie,żeżądałeminadalbędęnalegał,abywydalono
go»”[80].
WiadomościowspółpracyMickiewiczazProudhonemnieznajdują
potwierdzenia.Przypuszczaćnależy,żezostałyonespowodowaneartykułem
Mickiewiczapublikowanym30marca1849rokuw„TrybunieLudów”pt.
Skazanie
Proudhona
,wktórympoetaująłsięzaProudhonem,skazanymwzwiązku
zprocesemprasowymdziennika„LePeuple”natrzylatawięzienia.Wartykule
tymMickiewicznieomieszkałzresztąrzucićkilkusłówkrytykipodadresem
Proudhona.ZnającnegatywnystosunekProudhonadosprawyniepodległości
PolskiorazszereginnychzasadniczychrozbieżnościmiędzynimaMickiewiczem,
sądzićnależy,żemamytudoczynieniazezwykłymzmyśleniempolicyjnym.
Powstałoonozapewnewzwiązkuztym,żeczłonkowieredakcji„Trybuny
Ludów”:LaSagra,Lechevalier,EwerbeckiChojeckibylizbliżenidoProudhona,
Chojeckizostałzresztąpowystąpieniuz„TrybunyLudów”współwłaścicielem
iredaktoremdziennika„LaVoixdePeuple”,doktóregopisywałProudhon.
PrzytoczonywyżejfragmentzlistuKisielowanasuwanatomiast
