Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Pogrobowiecoświeceniaczynowator?
Przedstawionyfragmentdowodzi,żewystarczasamatylkowzmiankaowojnie,
abytytułowymbohateremowładnęłotchórzostwo.Sugestia,„żebyzapanów
swoichtrawililokaje”
27,notabeneznakomitydowcipNiemcewicza,odkrywa
lenistwoDamona,wygodnictwozaśukazujescena,wktórejBulionstarannie
strzepujepoduszkinasofie,gdziejegopan„spoczywamiękko,sapieitrawi
łaskawie”
28.Dyspozycjedotyczącedoborupotrawzdradzają,żetytułowyboha-
tertosybaryta,asposób,wjakiopisujewdziękiLudomiły,dalekijestodbez-
interesownegozachwytunadpięknem.Cechujegobrakelementarnychuczuć,
takichjakwdzięczność,wyrzucazdomustaregoWalentego,którypięćdziesiąt
latsłużyłjegorodzinie.Autorwykazujedużąinwencjęwpokazywaniuróżnych
przejawówsamolubstwa.PostaćDamonazostałacelowoprzerysowana,toka-
rykaturaopartanazagęszczeniuzłychcech.
Obrazy„z[egomiasta”
Wydawaćbysięmogło,żerygorystycznieprzestrzeganyprzezautora
wymógograniczonegowzorcaprzestrzennegoograniczamiejsceakcjidodomu
Damona.Pojawiającesięwtymwnętrzupostaciwypowiadająobszernedygre-
sjemalująceobrazkiobyczajowe„złegomiasta”.Tenapozórnaddatki,niema-
jącewpływunarozwójakcjianinadynamikęgłównegocharakteru,powodują
wyraźnerozpęknięciezamkniętejprzestrzenidomu.ModnaWarszawadorasta
dorzędujednegozgłównychbohaterówkomediowychSamoluba,ponadto
wśródwystępującychpostacimożnawyróżnićparęjejreprezentantów,Wścib-
skiegoiDelfinę.Wizerunekstolicyijejzabawobfitujewszczegółyobyczajo-
we,odmalowanezostająreduty,szulernie,anadewszystkorytuałkoniecznych
zachowańiról,którenależyodegrać,chcącuczestniczyćwżyciutowarzyskim
wyższychsfermiejskiejsocjety.Dobogactwarysunkuwniemałymstopniu
przyczyniająsięwymienionewcześniejosobyreprezentującetypfircykaidamy
modnej.Postacizbudowanezdobrzepodpatrzonychrealiówmusiałyoddziały-
waćnawyobraźnięwidowni.Nauwagęzasługujefakt,żeNiemcewicz,kreśląc
obrazżyciawielkiegomiasta,położyłgłównyakcentnaobserwacjęobyczajo-
wąitymsamymustrzegłsięnatrętnegomoralizowania.OpisobyczajówWar-
27
Ibidem,s.231(a.III,sc.3).
28
Ibidem,s.228(a.III,sc.2).
