Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przedmowa
Celemrozprawyjestpróbaopisuiinterpretacjidziewiętnastowiecznejtwór-
czościdramatycznejJulianaUrsynaNiemcewicza,awkonsekwencjiudzie-
lenieodpowiedzinapytanie,czytenżewywodzącysięzoświeceniowegopnia
twórcainspirowanyprzeznajnowszekierunkipozostajekontynuatoremtrady-
cjistanisławowskich,czyindywidualność,skłonnościiupodobaniakierują
gowstronęromantyzmu?Stosunkowonajłatwiejmożnauzasadnićpotrzebę
podjęciategotematu,jeślizwrócisięuwagęnaniezadowalający,pełenluk,stan
badańwtymzakresie.Określonapowyżejproblematykamonografiiobejmuje
newralgicznyobszar,gdzienakładająsiędwiezasadniczedomeny–historii
literaturyihistoriiteatru.Jaksięwydaje,wpraktycejestmożliwewmiaręza-
dowalającepogodzeniewzględnejautonomiiprzedmiotubadańzespojrzeniem
nańjakonafragmentogólniejszej–obejmującejiteatr,iliteraturę–całości
przemianpostawświatopoglądowych,poglądówestetycznychorazstylów
iformartystycznych.DramatyJ.U.Niemcewiczazostałyprzebadanedotejpory
sporadycznieiwycinkowo,podtymwzględembodajlepiejznanesądzieła
zepokistanisławowskiej.Niemniejjednakcałatwórczośćpo1795roku,ewo-
lucjapoglądówautora,przemianystylu,pozostajązaniedbane,najwcześniejsze
rozprawypochodzązpoczątkuubiegłegostulecia,azawartewnichobserwacje
sąskromne;rozproszoneuwagidotyczącewybranychaspektówdramatów
J.U.Niemcewiczaskładająsięnaniepełnyiniewystarczającyopistejtwórczo-
ści.
Odczytanienanowojegotwórczościpowstałejpo1795rokuuprawnia
dowskazaniadlaniejdoniosłejperspektywyinterpretacyjnej,zajakąuznać
należymelodramat–prekursorskarolategogatunkuwstosunkudodramatu
romantycznegojestznanawliteraturzenaukowejoddawna,niemniejjegorola
wrozwojukomediiprzedfredrowskiejjestzjawiskiemwymagającymgruntow-
nychkwerendianaliz.TakiekomedieJ.U.Niemcewicza,jakPodejrzliwy,
Dwastołki,choćpozorniepozbawionenowegosztafażuformalnego,wistocie
sącałkowicieprzesiąkniętenowatorskimdążeniemartystycznym,taunikalna
