Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Polskapolitykaspołecznawlatachmiędzywojennych(IIetap)
Niektórekwestiesocjalnepo1918roku
49
SytuacjasocjalnaludnościPolskipoIwojniebyławyjątkowotrudna.Pozosta-
łościąokresuwojnyokazałosięniedożywienieludności,wtymdzieci.Zanim
polskiewładzeporadziłysobieztymproblemem,zpomocąprzyszławspółcze-
śniezapomnianainicjatywaHerbertaHoovera,późniejszegoprezydentaStanów
Zjednoczonych.KierowanaprzezniegoAmericanReliefAdministration(ARA)13
jużwlutym1919rokuprzesłałaprzezGdańskpierwszetrzystatkizpomocą
żywnościowądladzieci.
PaństwowyKomitetPomocyDzieciomzostałpowołanyprzezpremieraIgna-
cegoPaderewskiegowmarcu1919rokujakoorganizacjaściślewspółpracują-
cazARA.Worganizacjitej,mającejoddziałyterenowe,działaliwolontariusze.
Wrozdzielaniupomocydzieciombrałoudziałok.28tys.polskichwolontariu-
szy.Dzieciomdostarczanomlekoistaranosiętakżezorganizowaćpoprzezszkoły
ikantynymiejscazbiorowychposiłków.
W1919rokupojawiłsiętakżeproblemniedożywieniadorosłejludności
(wtymżydowskiej).Zpomocąprzyszłybankiamerykańskie,którewysyłałydo
Polskiindywidualnewpłatyobywatelinaceleżywnościowe.Ponadtoznaczące
transportyżywnościszłystatkamihandlowymiprzezGdańsk,gdziePolskaod
początku1919rokumiałaswójpunktprzeładunkowy,napociągirozwożąceżyw-
nośćnapołudniekraju.Wokresie1919-1920amerykańskapomocżywnościowa
wyniosłaok.300tys.ton.ZpomocyARAkorzystałowtymokresiecodziennie
ok.500tys.dzieci.W1920rokuokreślonopotrzebędostarczeniażywnościdla
1,2mlndzieciorazodzieżyiobuwiadla700tys.dzieci.Odmarca1920roku
zaczęłysięprzezGdańsktransportyindywidualnychdarówPoloniidlarodzin
wkraju.Międzymarcem1920alipcem1923rokudostarczonoimblisko1,2mln
paczekzżywnością.
Socjalnąkwestiędzieckailustrujądanedotyczącewskaźnikazgonównie-
mowlątnatysiącurodzeńżywych.Jegorejestracjazaczynasięod1926roku,
anajwiększywskaźnikprzypadana1927rok,kiedywynosiłon151‰.Nawet
gdyweźmiemypoduwagęwadliwośćstatystyk,faktempozostaje,żewskaźnik
tendowybuchuIIwojnyniespadłponiżej136‰14,obrazująckwestięopiekinad
kobietamiiniemowlętami.
13M.L.Adams,HerbertHooverandtheOrganizationoftheAmericanReliefEfortinPoland
(1919-1923),nEuropeanJournalforAmericanStudies”2009,nr4-2,http://ejas.revues.org/7627
(dostęp:16czerwca2018).
14HistoriaPolskiwliczbach,t.1,tabl.90(355),s.361.Dziśdlaporównaniawskaźnikten
wynosiok.4‰.
