Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
58
2.Historiapolitykispołecznej
NaukaopolitycespołecznejpoIIwojnieświatowej
W1948rokudalszeposzukiwaniatożsamościomawianejdyscyplinyprowa-
dziłStefanM.Grzybowski47.Uważałon,żepolitykaspołecznamajakonauka
charakterpraktycznyiwiążesięzeświatopoglądem.Grzybowskiopowiadałsię
przedewszystkimzaneutralizmemdoktrynalnymtejnaukiijejkoncentracjąna
eksplikacjikwestiisocjalnych.Oryginalnymiaktualnymdodziśskładnikiemdo-
robkuGrzybowskiegojestklasyfikacjasposobówuprawianiapolitykispołecznej
wpostaciteorii:agregatywnych,systemizujących,ogólnychiczęściowych.Teorie
agregatywnetopoglądynaukowe,któreprezentująpolitykęspołecznąjakoluźny,
mechanicznyzbiór(prostyagregat)poszczególnychkwestiispołecznych.Wyra-
zicieletychpoglądówuważają,żeniemamożliwościwyczerpaniaproblemów
społecznychaniujęciaichwjednącałość.Wynikibadańtakichwybranychpro-
blemówspołecznychsąmonograficznymprzyczynkiem,częstobezwewnętrznej
łącznościmiędzyposzczególnymikwestiami.Wskutektegooweteorienietylko
niedostrzegającałościaniwspólnejwięzi,alerównieżniewyczerpująogółupro-
blemówaniichistoty.
Wramachteoriisystemizującychposzukiwanoogólnejdefinicjinadają-
cejtosamopiętnowszystkimkwestiomspołecznym.Istotątejgrupypoglądów
byłapotrzebazebraniapojedynczychkwestiispołecznychrazem,anastępnieich
uogólnienia.StefanGrzybowskiomawiającpoglądyprzedwojennychpolskich
przedstawicielitychteorii,wymieniaAntoniegoSzymańskiego,ZofięDaszyńską-
-GolińskąiWładysławaZawadzkiego.
Teorieogólnepolitykispołecznej–zdaniemGrzybowskiego–reprezentował
KonstantyKrzeczkowski.Badaniezmianzachodzącychwstrukturzespołecznej
podwpływemcelowejdziałalnościtonaukateoretyczna.Szukaniesposobównaj-
bardziejcelowegoprzeprowadzaniatychzmiantosztukapostępowania,tonauka
praktyczna.
Wpracachwyrażającychteorieczęściowepodkreślasię,żepolitykaspołeczna
jestdziałalnościącharakterystycznątylkowobrębiekonkretnegoustroju,wdanym
czasieinapewnymobszarze.Opisującatędziałalnośćnaukauzyskujeważność
tylkowokreślonychwarunkachczasuiprzestrzeni.StefanGrzybowskinawią-
załdosocjaldemokratycznychpoglądówEduardaHeimanna,któryw1929roku
opublikowałpracęospołecznejteoriikapitalizmu48.Zrównałonpojęciepolityki
społecznejzespołecznąteoriąkapitalizmu.NagruncieteoriiHeimannapo-
47S.Grzybowski,Wstępdonaukipolitykispołecznej,Czytelnik,Kraków1948.Należydodać,
żerokprzedpublikacjąGrzybowskiegozostałwydanywŁodziprzezPolskiInstytutSłużbySpo-
łecznejwybórpismKonstantegoRzeczkowskiegopt.Politykaspołeczna.Publikacjatastanowi
nieocenioneźródłowiedzyoprzedwojennymdorobkutegopolitykaspołecznego.
48E.Heimann,SozialeTeoriedesKapitalismus,Suhrkamp,FrankfurtamMain1980.
