Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
109
Sprawiedliwośćirzetelnośćwprawiekarnym
Dlazrozumieniaistotyprawakarnegoistotnesąrelacjemiędzysprawiedliwością
rozstrzygnięciaarzetelnościąpostępowania.Sprawiedliwośćjakokategoriaonto-
logicznajestprzedmiotemfascynacjiczłowiekaipróbzdefiniowaniaodwieków.
Intuicyjneprzekonanieopojmowaniuistotysprawiedliwościnieprzekładasięna
zdolnośćdojejzdefiniowania.Przyjmujemy,żesprawiedliwejestkażdemuoddać,
comusięsłusznienależy.Każdyjednakmożeinaczejoceniać,kiedyowasłusz-
nośćzachodziidlakogo.Jesttakteż,gdysprawiedliwośćodnosimydoprawaiczy-
nimyjąjegocelem.Wówczasposługujemysiępojęciemwymiarusprawiedliwości
lubteżstwierdzamy,żekarazmierzadoodpłatyiwymierzeniasprawiedliwości
sprawcyzapopełnioneprzestępstwo.Podobniejestzrzetelnościąjakocechąprawa,
azwłaszczapostępowaniakarnego.Niebudziwątpliwości,żepostępowaniekarne
powinnobyćrzetelne,inaczejniedoprowadzinasdosprawiedliwegowyroku.
Zatemprawidłowejestprzyjęcie,żesamasprawiedliwośćtocecharozstrzygnię-
cia.Ujmowanamusibyćprzedewszystkimwrelacjidozapadającegowprocesie
karnymwerdyktu.Sprawiedliwyjestjednakniewyrok,azawartewnimrozstrzyg-
nięciejakorozliczeniekonfliktuwywołanegoprzestępstwem.
Rzetelnośćtymczasemodnoszonabyćmożeadekwatniejedyniedoprzebiegu
postępowaniaprowadzącegodorozstrzygnięcia,awięcdodrogiprocesowej.Postę-
powaniekarnepowinnobyćtakukształtowanewprzepisachKodeksupo-
stępowaniakarnegoitakprowadzonewpraktyceprzezorganyprocesowe,
abyzapewnionazostałamożliwośćochronysłusznychinteresówproceso-
wych,możliwośćrealizacjiprzysługującychuprawnieńprocesowych(zakresten
ujętyzostałniedostatecznieszerokoodstronypodmiotowejwprzepisachart.2
§1k.p.k.).Przyjmujesię,żepostępowanierzetelnetopostępowanie,którerealizuje
większośćszczegółowychgwarancjiprocesowych,wtym:dostępdosądu,prawo
doobrony,dwuinstancyjnośćpostępowaniasądowego,jawnośćrozprawy,dostęp
doaktsprawy.Dlategomówisięostandardzierzetelnegoprocesu.Rzetelność
procesowaokreślanabywatakżemianemsprawiedliwościproceduralnej.Podsu-
mowując,powiemyzatem,żesprawiedliwemabyćrozstrzygnięciezawarte
wwyrokuisprawiedliwamabyćwymierzonakara.Prowadzącedoniegopo-
stępowaniepowinnobyćzaśrzetelne.
Wkontekścierozważańosprawiedliwościirzetelnościprawakarnegonależy
jednakdostrzectakżezagrożenia.Dwierzeczyzasługująnanajwiększepotępie-
niewprawiekarnym.Pierwszatoniesprawiedliwakara.Drugatonierzetelnie
prowadzonepostępowanie.Toonepociągajązasobąnajwiększekosztyspołeczne
iludzkąkrzywdę.Dążeniedowymierzeniasprawiedliwościwsposób,któryprzeczy
uczciwości,któryodbierapoczuciepodmiotowościirówności,jestzaprzeczeniem
tejsprawiedliwości.Wtymsensieprocesowarzetelnośćpostępowaniałączysię
32
Rozdziałi—POdStAWOWEPOjęCiA
