Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
organyterroruwobecludnościpolskiej,orzekająceprzedewszystkimwyrokiśmierci
bezumożliwieniaoskarżonemujakiejkolwiekformyobrony.Zawykonaniekary
śmiercidoraźnychsądówpolicyjnychuznawanotakżemasoweegzekucjeludności
polskiej(osóbprzypadkowozatrzymanychbądźwcześniejwięzionychzadrobne
przestępstwa),stanowiąceodwetzazabójstwaobywateliniemieckichiaktysabotażu.
Zgodniezwprowadzonąw1944r.,przezdowódcę
SS
ipolicjiniemieckiej,zasadąod-
powiedzialnościzbiorowejzawinnychiautomatyczniekaranychśmierciąuznawano
męskichkrewnychsprawcyzamachunamienieRzeszybądźobywateliniemieckich.
Wtymsamymdoraźnymtrybiestosowanowszerokimzakresietzw.aresztochronny,
polegającynawysyłaniunaczasnieokreślonyosóbpodejrzanychodziałalnośćwru-
chuoporudoobozówkoncentracyjnychwOświęcimiu,Majdanku,Stutthofie.Lud-
nośćnarodowościżydowskiejiromskiejpozbawionojakiegokolwiekobywatelstwa
iodebranoprawodouznawaniazaludzi.Niestosowanowobecnichprzepisówpro-
cedursądowych,obejmującprogramemcałkowitejeksterminacji.Zarzutem,aktem
oskarżenia,dowodamiiwyrokiemśmiercibyłsamfaktprzynależnościrasowej.
Prawaprocesoweludnościpolskiejograniczonebyłytakżenaterenachzaanek-
towanychw1939r.przezZwiązekRadziecki.Wlatach1939-1941przeprowadzono
naszerokąskalęaresztowaniaideportacjeludnościpolskiejnawschodnieterytoria
ZSRR,opartezazwyczajnadoraźnymtrybiepostępowania.Wlatach1939-1943
setkitysięcyosóbuznanychwtrybiedoraźnymocharakterzepolitycznymibez
znajomościzarzutóworazmożliwościobronyzawrogówRosjisowieckiejponiosły
śmierćgłodowązzimnaiwycieńczenia.W1940r.organy
NKWD
dokonałymordu
ok.20tys.oficerówWojskaPolskiego,StrażyGranicznejiPolicji.Bezformalnego
oskarżenia,przestrzeganiaproceduriprawoskarżonegoskazanoiwykonano
wyrokiśmiercialbozsyłkinatysiącachobywateliRzeczypospolitej.Masowychza-
bójstwbezrzetelnegopostępowaniaiwdoraźnymtrybiedokonywałyorgany
NKWD
wlatach1944-1945naPolakachzwiązanychzantyniemieckimiantysowieckim
ruchemoporu.W1945r.skazanonakaręśmiercipopokazowymioszukańczym
procesiewMoskwie,wyłączającymrealnąmożliwośćobrony,16przywódców
podziemnegopaństwapolskiego(tzw.processzesnastu).
1703
Lata1945-1969
Przywrócenieniepodległościprzyniosłopowrótdokodeksuz1928r.,wzmie-
nionejjednaksytuacji.Ogólnieokrespierwszychlatpowojennegostosowania
przepisówprocedurykarnejcechowałoograniczenieprawjednostkiirolisądów
wpostępowaniukarnym.DziałałpolskiUrządBezpieczeństwairadzieckie
NKWD
,
stosującepowszechniewpostępowaniuprzygotowawczymtorturywobecpodej-
rzanychipodejrzewanych,anawetideowoniepewnychjednostek.Powszechnabyła
politycznadziałalnośćorganówprokuratury,orzekanieprzezsądywojskowe
PAWEłWilińSki
71
