Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI
Zmierzchbogów,
czyli
powieśćwagnerowska
Z
animjeszczeukonstytuujesięnurtsymbolizmu,apowieśćnaturalizmu
wkroczywfazęotwartegokryzysu,rok1884staniesięweFrancjirokiem
pojawieniasiękilkuznaczącychpowieści,któreobjawiąsięczytelnikom
współczesnym,zmęczonymuproszczeniaminaturalizmu,jakopowiew
świeżościotwierającyliteraturęnarracyjnąnaprzygodyumysłu,naaspi-
racjedoniezwykłości,napotrzebęwzniosłości.Jednaznichpozostaje
dobrzeznana:wrazzpowieściąArebours(Nawspak)Huysmansaprzeżycia
intymneimarzeniazastępująanalizysocjologiczne.SamZolaoświadczył
autorowi,nazajutrzpoukazaniusięksiążki,żezadałaonanstraszliwycios
naturalizmowi,sprowadzającszkołęnazłedrogi”19.
MniejznanapozostajenatomiastpowieśćLeVicesuprême(Najwyższa
wada)Péladana,pierwszytomjegoDécadencelatine.Owaetopejasâra,jak
nazywanotegoautora,przynosiłaspirytualistyczną,wręczezoteryczną
próbęprzeciwstawieniaupadkowicywilizacjiSztukiiMiłościdoskonałej.
Tenduchowyzamiar,chęćwszczepieniazasadyteokratycznejdosztuki
ikulturywspółczesnej,wyróżniałprzedsięwzięcienatlewytworówepoki.
Tutajjednakuwagęnaszązajmieinnapowieśćz1884r.,niecodziśza-
pomniana,wyraźniezwiązanazzainteresowaniamisymbolistów.Zmierzch
bogówślémiraBourges’a,książkainspirowanalegendamiwagnerowskimi,
azarazememblematyczneprzedstawieniepewnegomomentuhistorycz-
nego,jawisięniewątpliwiejakojednazpowieścikluczowychdlazrozu-
mieniaduchaiestetykifindesiècle’uozabarwieniusymbolistycznym.
19J.-K.Huysmans,Przedmowanapisanapodwudziestulatach,w:tenże,Nawspak,przełożył
iwstępempoprzedziłJ.Rogoziński,Czytelnik,Warszawa1976,s.39.
13
