Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Genezaikontekstdzieła
nChciałbymstworzyćdużą,pięknąrzecz,filozoficznąipełnąnamiętno-
ści,ostaniewspółczesnegoświata”,piszeBourgeswr.1882donarzeczonej
AnnyBraunerowejnatematswojejprzyszłejpowieści.nPotrzebował-
bymsłówwyrażającychsameprzezsiętysiącmyśli”20.ślémirBourgesma
wówczastrzydzieścilat,piszekronikidladziennikanLeGaulois”.Przy-
byłdoParyżazrodzinnejProwansjiwr.1874,mazasobądobrewyniki
wnaucewliceumwMarsylii,gdziebyłkolegąszkolnymFerdynanda
Brunetière’a,przyszłegohistorykaliteraturyiprofesoraSorbony,apotem
epizod,awkażdymrazieobecnośćnaliściestudentówWydziałuLitera-
turyUniwersytetuwAix-en-Provence.Posiadasolidnąkulturęliteracką
imuzyczną(grałnafortepianie)orazmarzyozajęciuwliteraturzemiejsca,
którenieprzypominałobyGoncourtówaniFlauberta,ntakjakwszystkie
ówczesnepowieści”
21
,dlategoteżposzukujedoswejpierwszejksiążki
nowychinspiracjiinowegostylu.
Najnowszahistoria–zlekturynGazettedestribunaux”ilicznychpa-
miętników–dostarczyłamuekstrawaganckąpostaćKarolaII,księcia
Brunszwiku,którywjegoutworzebędziesięnazywałKarold‘Este,igłówną
ośakcji:wygnanieksięciaijegorodzinydoParyża,gdziepozbawiony
swychdóbrprzezPrusywalczącezAustriąbudujesobienoweżyciepeł-
neluksusuiprzyjemności22.Ówtematzapożyczonyzżyciacodziennego
zdetronizowanychwładcówniebyłjużwszakżeoryginalny.Alphonse
DaudetporuszyłgoniedawnowswojejpowieściLesRoisenexil(Królowie
nawygnaniu,1879).nTenzłodziejDaudetukradłmójpomysł”,notujeBour-
geswgrudniu1879r.,wchwili,gdysamredagujepiątyrozdziałswojej
powieści;npopełniłembłąd,zbytwieleoniejmówiąc,zwłaszczauZoli.
Aleprzeciwnie,jestemztegoraczejzadowolony,boonzaplątałsięirzecz
spartaczył.MojamałaClaribelstałasięZarą,aleonzdusiłtemat,pisząc
powieśćosobie.Umniejesttotylkojednazsiedmiuczyośmiuważnych
postacimającychpokazaćdekadencję”23.
20
ś.Bourges,LettresinéditesàAnnaBraunerowa(1878-1882),w:tenże,LeCrépusculedesdieux,
suividelettresinéditesàAnnaBraunerowa,préfacedeChr.Berg,notesdeH.TuzetetChr.Berg,
ChristianPirot,Saint-Cyr-sur-Loire1987,s.246.
21Tamże,s.247.
22BourgesoparłsięprzedewszystkimnapracachCharlesd’EsteouTrenteansdelavied’un
souverain(t.2,Paris1836)iLeDucdeBrunswick,savieetsesmœurspiórahrabiegodeWuits
(t.2,Paris1875–1876).Wyczerpującąprezentacjęźródełpisarzaznajdzieczytelnikwpracy
AndréLeboispt.Lagenèsedu«CrépusculedesDieux»,suividel’éditioncritiqueduromande
Bourges,L’amitiéparleLivreetLeCercleduLivre,Paris1954.
23ś.Bourges,Lettresinédites…,dz.cyt.,s.235.
14
