Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wnioskowaniejestopartetylkonadoświadczeniuosobysporządzającejprognozę,
bezużyciaregułnauki.Mogątobyćnp.przewidywaniawielkościsprzedaży
dokonywaneprzezdoświadczonychkupcówlublokalneprognozypogodyoparte
naobserwacjiniektórychzjawiskprzyrodniczych.Onaukowychprzewidywaniach
mówimywtedy,gdywprocesiewnioskowaniakorzystamyzregułnauki,którąod
wiedzypotocznejróżnim.in.stosowanieścisłegojęzykaiokreślonychmetod
badawczych.
Rysunek1.1.Schematprzewidywaniaprzyszłości
Źródło:[Cieślak,1997,s.15].
Wymienionewyżejrodzajeprzewidywańprzyszłościpozwalająwyodrębnić
tęichklasę,którąbędziemynazywaćprognozowaniem.Przyjmujemy,że
prognozowanietoprzewidywanieprzyszłościwsposóbracjonalnyzwykorzystaniem
metodnaukowych.Korzystaniezbogategodorobkunaukiniegwarantujejednak,
żeopracowaneprognozybędąniezawodne,natomiastułatwiadojściedotakich
prognoz.Wyjaśniająctenstanrzeczy,możnaodwołaćsiędoniezwykłejzłożoności
zjawiskekonomicznych,zmiennościotoczenia,wktórymtezjawiskazachodzą,
niemożnościeksperymentowaniawtakimstopniu,wjakimjesttomożliwe
wnaukachprzyrodniczych,jakrównieżdotego,żedziałańczłowiekaniedasię
dokładnieprzewidzieć.
Efektemprognozowaniajestsporządzenieprognozy.Termin,,prognoza’’
wprowadziłdonaukiHipokrates.Greckiesłowognozaoznaczawiedzę,prognoza
zaśtouprzedniawiedza,przewidywanie[Smoluk,1993].
Wliteraturzeprzedmiotumożnaznaleźćwieleróżnorodnychdefinicjiprognozy.
Proponowaneokreśleniamożnaanalizowaćzewzględunaróżnekryteria.Wydajesię,
żenajważniejszącharakterystykątychdefinicjijestzależnośćmiędzyczasemisądem
uznawanymzaprognozę.Powstajepytanie,czyprognozamusidotyczyćprzyszłości?
Rozważmyprzykładyrozumieniaprognozyjakosądu,wktórymczasnie
odgrywaznaczącejroli[Zeliaś,1997a,s.28–29].Itak:
—Prognozato,,zarównoprzepowiedniameteorologiczna,jakiszacowanie
zawartościkruszcuwpodziemiuobszaru’’[Steinhaus,1959].
—,,Prognozaekonometrycznatosąd,któregoprawdziwośćjestzdarzeniem
losowym,przyczymprawdopodobieństwozdarzeniajestniemniejszeodustalonej
zgóry,bliskiejjednościliczbyzwanejwiarygodnościąprognozy’’[Hellwig,1967,
s.258].
1.Ogólnezagadnieniaprognozowania
12
