Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
określonychgrupludnościczytemperaturawewnętrzupewnychurządzeń
technicznychpodczasichpracy.Jeszczeinnąprzyczynąsązbytwysokiekoszty
uzyskaniabezpośrednichpomiarówzjawiska.
Wprzypadkucechjakościowychmamydoczynieniazezjawiskami,których
realizacjezistotyswojejnieprzyjmująwartościnumerycznych.Wprognozowaniu
bardzoczęstowystępujązjawiskaocharakterzejakościowym.Przykładamisą:
miejscezamieszkania,wykształcenie,poziomżycia,rodzajstosowanejtechnologii
itp.Innąsytuacją,wktórejmamydoczynieniazezjawiskamijakościowymi,jest
okresowośćoddziaływanianazmiennąpewnychczynnikóworazzmianawarunków
funkcjonowaniaobiektówgospodarczych.
Problembrakującychdanychmożepojawićsiętakżejakoskutekwyelimino-
waniaobserwacjinietypowych[Pawełek,Zeliaś,1995a].
Jeżeliprzyprowadzeniubadańpowstajeproblemniedostępnościinformacji
statystycznej,bezpośredniewykorzystanieklasycznychmetodekonometrycznych
stajesięniemożliwe.Wtejsytuacjimożnazastosowaćjednoztrzechrozwiązań:
—ograniczyćprzekrojeanalizy,
—wykorzystaćniekompletnedane(badaniabezobcejinformacji),
—oszacowaćbrakująceinformacje(badaniazobcąinformacją).
Pierwszerozwiązaniepoleganawyeliminowaniutychzmiennychlubobiektów,
dlaktórychbrakujedanych.Należyjednakpamiętać,żeusunięciezbytdużej
liczbyistotnychzmiennychobjaśniającychmożeznaczniezredukowaćrozmiary
modelu,atymsamympodwyższyćwariancjęresztowąmodeluiwrezultacie
spowodowaćzwiększeniebłęduprognozy.
Drugierozwiązaniepoleganatym,żekorzystasiętylkoztychmetod
ekonometrycznych,któremogąbyćzastosowaneprzyposiadaniuniekompletnych
danych.Pozwalatonaanalizęcałegodostępnegomateriałustatystycznego,ale
uzyskiwanewnioskiczęstoniemogąbyćuzasadnionewsposóbwłaściwypod
względempoprawnościmetodologicznej.Ponadtowtymprzypadkuniemożna
stosowaćnp.klasycznychmetodprognostycznych;główniestosujesięprocedury
ocharakterzejakościowym,np.metodyszacunkuekspertów,seansedelfickie,
burzęmózgów,metodyPattern.
Trzecie,kompromisowe,rozwiązaniepoleganatym,żenapodstawiedostępnych
danychźródłowychdokonujesięoszacowaniabrakującychinformacji,wrezultacie
otrzymujesiękompletnymateriałliczbowy,stanowiącypunktwyjściazasadniczych
badań22.Wtensposób,zjednejstrony,nieograniczasięapriorizakresu
merytorycznegoanalizyzpowodubrakukompletnychdanych,azdrugiejstrony,
umożliwiastosowaniebardziejprecyzyjnychmetodekonometrycznych.Rozwiązanie
takiewydajesiędośćrozsądnezuwaginawynikającezniegokorzyścimerytoryczne
imetodologiczne.Wartowspomniećtakżeokorzyściachfinansowych;często
lepiejjestoszacowaćnieznanąwartośćniżprowadzićkosztownebadaniaempiryczne.
Wadązaproponowanegopodejściajestwprowadzeniedobadańinformacji
22Opismetodszacowaniabrakującychinformacjimożnaznaleźćm.in.wpracyB.Pawełek[1996].
1.Ogólnezagadnieniaprognozowania
26
