Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
10Propedeutykabadańnaukowych
Charakternaukempirycznychwyznaczareguła,zgodniezktórądoświad-
czeniejestwykładniądopuszczalnościbudowanychstwierdzeń.Wstosowanej
wnichredukcjiindukcyjnej,napodstawiedokonywanychobserwacji,formułuje
sięstwierdzeniaobserwacyjne,któreznajdująswojąpodstawęwistniejącejrzeczy-
wistościiichprawdziwośćjestniewątpliwa.Następnieformułujesięstwierdzenia
ogólne,zktórych–napodstawieistniejącychteoriiiprawlogicznych–stwierdze-
niaobserwacyjnepowinnywynikać.Teogólnestwierdzenianosząnazwęhipotez.
Hipotezabadawczajestsformułowanymprzezbadaczaprzypuszczeniem,
dotyczącymbadanychzagadnień,któremusibyćzweryfikowane.Hipotezybadaw-
czesązatemzaproponowanymiprzezbadaczaodpowiedziaminasformułowane
pytaniabadawcze.Poichweryfikacjizapomocąprzyjętejmetodynosząnazwę
praw.Dalejmożnaformułowaćkolejnestwierdzeniaogólne,któredałybypodsta-
wędowyprowadzeniatychpraw.Poichweryfikacjibędąonenosićnazwęteorii.
J.M.Bocheńskiująłprocesbudowaniateoriijakosekwencjęzdańkolejnychstop-
ni(Bocheński1992,s.107–109).Zdaniemtegoautorastwierdzeniaobserwacyjne
tozdaniaIstopnia,zkoleiprawaihipotezytozdaniaIIstopnia,teoriezaś,to
zdaniaIIIstopnia,coschematycznieprzedstawiarysunek3.
Rysunek3.Schematredukcjiindukcyjnej
Źródło:opracowaniewłasne.
Wnaukachempirycznychodrzucenieprawiteoriinastępujewrezultacie
uznania,żesąoneniewystarczającedowyprowadzaniastwierdzeńobserwacyj-
nych,czyliwdrodzeichfalsyfikacji.Abymożnabyłosformułowaćprawo,hipo-
tezajezawierającapowinnabyćpotwierdzonawwielubadaniachempirycznych
iwżadnymniepodlegaćfalsyfikacji.
Istotaweryfikacjiwindukcjisprowadzasięzatemdonastępującej
sekwencjikroków:
