Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
20Fazakonceptualizacjiioperacjonalizacjiwbadaniunaukowym
Wfazieoperacjonalizacjinależyprzekształcićhipotezębadawcząwewła-
snośćzmiennejopisującejpojęcieujętewtejhipotezie.Własnośćtęujmuje
sięwstwierdzenie,któreokreślasięjakohipotezęstatystyczną.Tymsamym
zakładasię,żemodelrozważanejrzeczywistościjestokreślonyprzezmodel
stochastyczny,atosprawia,żeformułowaneprzezbadaczyprawaodnoszące
siędonaturyrzeczysąprawamistochastycznymi.Posługiwaniesięjęzykiem
statystykiwopisiehipotezbadawczychwynikastąd,żeprawaempiryczne,do
sformułowaniaktórychdążysięwprocesiepoznania,stwierdzająprawdopodo-
bieństwozdarzeń.Ujmująliczbowoposzczególneprzypadkiodnoszącesiędo
występującychzdarzeń.Sąprawamiprobabilistycznymi.Budowanietejwiedzy
wprocesieindukcjisprawiaponadto,żeprawatesąjedynieprawdopodobne
(Bocheński1992).
Weryfikacjęhipotezybadawczejprzeprowadzasięprzezweryfikacjęhipotezy
statystycznej,odnoszącejsiędowłasnościmodelustochastycznego,opisującego
stanrzeczywistości.Oznaczato,żewykorzystującznajomośćzasadiregułstaty-
stycznych,należytakprzetransformowaćzawartewhipoteziebadawczejsformu-
łowania,abyodnosiłysięonebezpośredniodowielkościipojęćstatystycznych.
Innymisłowy,relacjewystępującewhipoteziebadawczejpowinnybyćzapisane
wjęzykustatystyki.Stanowitoistotęoperacjonalizacjipojęć,czylitakiejich
transformacjiwzmienne,bymożliwybyłichpomiarempiryczny(Carnapza:Brze-
ziński1997,s.183).Wówczasmożliwestajesięwskazaniedanychorazsposobów
ichprzetworzeniawformęniezbędnądozweryfikowaniapostawionychhipotez
statystycznychiwkonsekwencjihipotezbadawczych.Reguływnioskowaniasta-
tystycznego,określającezasadyweryfikacjihipotezstatystycznych,wymagają,
byhipotezastatystycznaprzyjęłapostaćparystwierdzeń,któreokreślasięmia-
nemhipotezyzerowejorazhipotezyalternatywnej.Zawierająonealternatywne
odpowiedzinapostawionepytaniebadawcze,odnoszącesiędostatystycznych
własnościwystępowaniabadanychzjawisk.Przykładytransformacjihipotezy
badawczejwhipotezęstatystycznąizapisjejwpostacipary:hipotezazerowa
ialternatywna,zaprezentowanowtabeli1.
Tabela1.Przykładowesformułowaniahipotezbadawczychihipotezstatystycznych
HB1.Międzyskładnikamikapitału
intelektualnegoregionu,tj.międzykapitałem
ludzkim,kapitałemspołecznym,kapitałem
strukturalnymorazkapitałemrozwoju,
występujązwiązkistymulujące
Przykładhipotezybadawczej
HS1.Współczynnikkorelacjimiędzy
wskaźnikiemkapitałuludzkiego(WKL)
awskaźnikiemkapitałuspołecznego(WSp)
jestwiększyodzera
Zapisformalny:
H
H1:
ρ
liniowejmiędzyWKLiWSp
(WKL,WSp)–współczynnikkorelacji
0:
ρ
ρ
(WKL,WSp)=0
(WKL,WSp)>0
Przykładhipotezystatystycznej
