Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.PODSTAWOWEPOJĘcIA
1010TRENINGSPORTOWYJAKOSYSTEM
Systemtoodpowiedniozłożonyzbiórlubukładobiektówtakpowiązanych
lubzrelatywizowanych,żetworząjednośćlubcałośćidziękitemuwykazująnowe
właściwości(Morawski1992a).Senssystemutkwiwpowtarzanymodczasów
Arystotelesastwierdzeniu,żecałośćjestczymświęcejniżsumączęści.
Myśleniesystemowepodsuwabowiemnowekoncepcjeipunktywidzenia,
prowadzącdonieoczekiwanychrozwiązań.Wkroczyłoonorównieżdonauk
okulturzefizycznejidoteoriisportu.Genezęiistotęsystemowegoujęciatreningu
sportowegowpolskimpiśmiennictwieprzedstawiłmiędzyinnymiŁasiński(1988),
arozwinąłRyguła(2000),powołującsięmiędzyinnyminapraceklasykównauk
systemowych,wtymvonBertalanffy’ego.Znanesąteżwcześniejszepublikacje
postulującesystemowepodejściedotreningusportowego.Dotakichnależy
zaliczyćpraceKuźniecowaiNowikowa(1976),Ważnego(1973,1977,1981),Ko-
zioła(1983,1984)orazBlahusaiwsp.(1984).Wymienićteżmożnapraceautorów
wywodzącychsięzwrocławskiejAWF:NaglakaiKosendiaka(1978),Naglaka
iwsp.(1981),Dziąskiiwsp.(1982),Naglaka(1984,1987)orazKosendiakaiŁasiń-
skiego(1987a,b).Problemtenpodjęlibadaczezinnychośrodków,wiążącpodejś-
ciesystemowezzainteresowaniemproblemamioptymalizacyjnymitreningu,na
przykładRyguła(1988),PłatonowiSozański(1991),atakżeSozańskiiZaporo-
żanow(1993).Autoremobszernejmonografiipodsumowującejcałokształtwiedzy
natentematjestRyguła(2000).Dużeznaczeniedlarozwojupolskiejmyśli
wzakresieujęciasystemowegoproblemówtreningusportowegomiałyprace
Morawskiego(1992a,b).
TowłaśnieMorawski(1992a,s.112)stwierdził,żeDwdzisiejszychczasach
podejściesystemowejestniejakoobowiązujące,należydo«dobregotonu».Bywa
także,niestety,żejestnadużywane.Niekażdybowiemschematblokowy,«kom-
pleksowy»okazujesięprzejawemmyśleniasystemowego”.
Procestreningowymożnaopisaćjakosystemzesprzężeniemzwrotnym,
wktórymwyróżniasiętakieelementy,jak(ryc.1.1):
–X–wejścia–całokształtoddziaływań,jakimpoddawanyjestzawodnik.
Jesttozmiennaniezależna,aściślejzbiórzmiennychniezależnych,czyli
tychparametrówtreningowych,którychwartościmogąbyćskwantyfi-
kowane(wyrażoneliczbowo).Wpraktycesątoobciążeniatreningowe.
–Y–wyjścia–mierzalneskutkitreningu(efektytreningowe),któreprze-
kładająsięnawyniksportowy.
–f–operator–funkcjacharakteryzującawłaściwościprocesutreningowego,
któraopisujemodelzależnościefektówtreningowychodobciążeńtre-
ningowych.
–Z–oddziaływaniaotoczeniawpływającenaefekttreningowy(Y),które
sąniezależneodtreneraizawodnika.Z
{Z';Z''}Możnajepodzielićna
oddziaływanianegatywne,czylizakłócenia(Z'),orazoddziaływaniapo-
zytywne,czyliwzmocnienia(Z'')(Kosendiak2004b,2010a).
