Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
74
Psychiatria
Tabela4.Zaburzeniaczynnościemocjonalnych
Podwyższenie
Typnastroju
Obniżenie
Złość
Lęk
chwiejność,nietrzymanie
zaleganie,lepkość
zobojętnienie
Dynamika
zubożenie
Emocje(uczucia)
spłycenie
hipertymia,hipotymia,atymia
syntymia,paratymia
Wysycenie
katatymia
Opisujączaburzeniaczynnościemocjonalnych,uwzględnionotutylkote,
którychznaczeniewpsychopatologiijestuważanezapodstawowe.Dlaprzejrzy-
stościopisuoddzielnieopisanopodstawowetypyzaburzonegonastrojuorazza-
burzeniadotykającedynamikiemocjiisposobuwysycaniauczuciamiinnych
przeżyć(tab.4).
Obniżenienastroju_poleganadłuższymutrzymywaniusięujemnegotonu
emocjonalnegoinegatywnymzabarwieniuwszystkichprzeżyć,cochoryopisy-
waćmożewbardzoróżnorodnysposób.Jegoprzeżyciaizachowanieotoczenie
oceniajakoobniżone,tj.poniżejliniiwyobrażającejpoziomuważanyzaprawi-
dłowy,zapewniającydobresamopoczucieisprawnefunkcjonowanie.Można
rozróżnićtrzytypyobniżonegonastroju.
1.Nastrójdepresyjny-obniżenienastrojuwyróżniasiętutonemrozpaczy,
smutku,przygnębienia,niemożnościibezsilności,niezdolnościdoodczuwania
radościiprzyjemności.Towarzyszącetemuprzeżywaniuprzekonaniaskłaniają
choregodopodkreślania:a)niskiejsamoocenyipoczuciamałejwartości,b)ni-
skiejocenywłasnejprzeszłości-zpoczuciembrakuosiągnięćlubwinywraz
zpotępianiemlubnawetoskarżaniemsię,c)niskiejocenyprzyszłości-zpesymi-
zmemorazpoczuciembeznadziejnościibezradności,czasemskłaniającymido
rezygnacjilubsamobójstwa.Głębiejobniżonynastrójmożenadawaćprzekona-
niomtejtriadydepresyjnejcechyurojeniowe.Nastrójdepresyjnycechujepew-
nabezwładność-wolnenarastanieiustępowanie,niewielkazależnośćodoko-
licznościzewnętrznych.Możewystępowaćwróżnychzaburzeniachpsychicz-
nych,którenadająmudodatkowewłaściwości.Mniejszenasileniedepresyjnego
obniżenianastrojuokreślasięjakonastrójsubdepresyjny.
2.Nastrójdepresyjno-dysforyczny(lubkrócejdysforyczny)-wyróżnia
siętonemrozżalenia,zniechęcenia,rozdrażnienia,anawetzłości.Wwypowie-
dziachczęstesąskargipodkreślające:a)ujemnąocenęswejpozycji-zpoczu-
ciemponiżeniaprzezinnych,litościlubzłościwobecsiebie,przywzględnieza-
chowanejsamoocenie,b)ujemnąocenępoprzedzającychwydarzeń-zpoczu-
ciemnieszczęścia,żaluipokrzywdzeniaprzezlos,okolicznościlubinneosoby,
raczejbezpoczuciawiny,c)ujemnąocenęsytuacjiimożliwościjejrozwiązania-
zpoczuciemspiętrzeniatrudności,brakuwyjścia,żądaniemioczekiwaniemlub
nawetwymuszaniempomocywjejrozwiązaniu.Nastrójtakicechujesięzwykle
pewnągwałtownością,zmiennościąiznacznąreaktywnością.Występujeon
wwieluzaburzeniachpsychicznych.Czynnikiemsprzyjającymudziałowizłości
