Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
dużolepsze–filmniemy),aswojemukompozytorowipozostawianiewdzięczne
zadanieDzałataniadziur”muzyką.Krytycyfilmowipowinnisłuchaćfilmówrównie
wrażliwymuchemiinformowaćpubliczność,czyjesttofilmDdźwiękowy”,czyje-
dynieDudźwiękowiony”1.
DowypowiedziSchaeffera,po15latachodchwilijejopublikowania,usto-
sunkowałasięrównieżAlicjaHelman,informującjednocześnieówczesnego
czytelnikaorazwidza,żejejzdaniemsytuacjafilmudźwiękowegoniewielesię
zmieniła,podkreśliłatymsamymaktualnośćproblemu.Pracatazostaławy-
danaw1964roku2.Nasuwasięoczywiściepytanie,jaksytuacjakinaztego
punktuwidzeniaprzedstawiasiędzisiaj?Spróbuję,wpewnymsensie–bo
przezpryzmattwórczościjednegoreżysera,odnieśćsięrównieżdotejrefleksji.
Sugerującsięumownyminiezwykleprostym,lecz,jaksięwydaje,uzasad-
nionympodziałemPierre’aSchaeffera,niebędzieprzesadąstwierdzenie,żefil-
myPolańskiegotofilmyDdźwiękowe”.TwórcaPianistynieodebrałmuzyczne-
gowykształcenia,nieopanowałteż,wprzeciwieństwiedoLuchinaViscontiego
czyWoody’egoAllena,grynażadnyminstrumenciemuzycznym.Nieprzeczy
tojednakspostrzeżeniu,żewfilmachpolskiegoreżyseramuzykaniesłużyje-
dynieDłataniudziur”.Cowięcej,towłaśniepomijanie3orazniezrozumienie
1P
.Schaeffer,Elementpozawizualnywfilmie,DKwartalnikFilmowy”1961,nr2,s.45.
2Zob.A.Helman,Rolamuzykiwfilmie,Warszawa1964.
3
WyjątkiwkontekścieanalizywarstwymuzycznejfilmówautoraTesstojedyniewąskiwy-
cinekjegotwórczości.BardzociekaweanalizywarstwymuzycznejNożawwodzieprzedstawili
wswoichksiążkach:AlicjaHelman,Naścieżcedźwiękowej.Omuzycewfilmie,Warszawa1964
orazDźwięczącyekran,Warszawa1968;MarekHendrykowski,Nóżwwodzie,Poznań2005
iIwonaSowińska,Polskamuzykafilmowa1945–1968,Katowice2006.Ukazałysięrównież
tekstytraktująceomuzycewetiudachPolańskiegoautorstwaMarkaHendrykowskiego,Etiudy
RomanaPolańskiego,DImages”2011,t.9:(Over)usingtheHolocaustPartII:Echoes,red.K.Mąka-
-Malatyńska,M.Kaźmierczak,nr17–18;GrażynyStachówny,KrótkiefilmyRomanaPolańskiego
(1955–1963),czyliwstępdotwórczości,DStudiaFilmoznawcze”,t.12,Wrocław1992;Bogusława
Zmudzińskiego,KrótkiefilmyRomanaPolańskiegooglądanepolatach,DFilmnaŚwiecie”1993,
nr2iPiotraPomostowskiego,Jazzowośćfilmu–filmowośćjazzu.OmuzyceKrzysztofaKome-
dywfilmachkrótkometrażowychRomanaPolańskiego,DImages”2012,t.10:Microcosm,red.
A.SzpulakiW
.Otto,nr19–20.Wlicznychmonografiachreżysera,artykułachnaukowychoraz
recenzjachkwestieobecnościifunkcjonowaniamuzykipojawiająsięsporadycznie.Zprzyczyn
oczywistychniecowięcejuwagipoświęconoPianiście,wpracachobcojęzycznychpojawiająsię
równieżanalizyDzieckaRosemary,LokatoraiChinatown.Pozostałaczęśćpublikacji,wktórych
możnaodnaleźćpróbyanalizyiinterpretacjirolimuzykiwfilmachPolańskiego,macharakter
popularnonaukowy(A.Bątkiewicz,ŚciganyRomanPolański[rozdział:Muzyka,ciszaikrzyk]oraz
F
.Zamochnikoff,S.Bonnotte,Polańskinarozdrożuświatów[podrozdział:Muzykafilmowa]).Re-
cenzjesamejmuzykizfilmówPolańskiego,gdzieocenianisągłówniekompozytorzy,odnaleźć
12
