Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1
NawojaMiko
ł
ajczak-Matyja
Stereotypy
perspektywapsychosemantyczna
1.1.Wpływpodejściapoznawczegonabadaniestereotypów
Zperspektywypoznawczej,traktującejdziałanieludzkiejakoefektprze-
twarzaniainformacji,proceskategoryzowaniaświatastanowijedenzpod-
stawowychmechanizmówdeterminującychprocesymyśleniaimowy,wy-
znaczaonbowiemzarównozasięgposzczególnychjednostekumysłowej
reprezentacjirzeczywistości,jakizakresyznaczeniowejednostekleksykal-
nych.Próbęodpowiedzinapytanieosensiużytecznośćkategoryzowania
świataprzezpodmiotpoznającymożnaznaleźćwrozważaniachLocke’a.
Zawierająoneprzekonanieoznaczącejrolikategoryzacjiwpodstawowych
sferachpoznawczegofunkcjonowaniaczłowieka:myślenia,uczeniasię,pa-
mięciikomunikacji(możnajesformułowaćnastępująco:kształtowanie
iutrzymywaniepojedynczychideiwszystkichposzczególnychprzedmio-
tów,zktórymisięstykamy,jestponadludzkązdolność;językskładającysię
jedynieznazwwłasnychbyłbybardzosłabymnarzędziemkomunikacji;
uogólnieniastanowiąpodstawęrozszerzaniawiedzy,tj.podstawęwnio-
skowaniaocechachobiektównieznanychwwynikuichzakwalifikowania
dookreślonejkategorii)(Locke1955,por.takżenp.interpretacjawpracy
Bloom2000).Niezależnieodprzyjętegopoglądunarealnośćinaturękatego-
rii(problemustanowiącegoistotętzw.sporuouniwersalia)i,wkonsekwen-
cji,nanaturęsamegoprocesukategoryzacjimożnaprzyjąć,żeczłowiekjako
podmiotpoznającyposługujesięwewnętrznymi(umysłowymi)reprezenta-
cjamikategorii-wydzielonychfragmentówrzeczywistości,zbiorówobiek-
tówjednostkowych,traktowanychprzezumysłjakorównoważnepodja-
kimśwzględem.Takiereprezentacje,stanowiącepodstawowestruktury
poznawczeibędącejednymztypówinformacjibudującychpamięćtrwałą,
określaneczęstojakopojęcia.Rozważanianadprzebiegiemprocesutwo-
15