Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
kodowaniaidekodowania(Levinson1999)stanowiąpodstawęłącznego
traktowaniaobutypówreprezentacjilubpostulowaniaichtożsamościprzez
wielubadaczy,zwłaszczatychreprezentującychpsychologicznylubkogni-
tywistycznypunktwidzenia(za:Komatsu2002,por.takżeprzeglądwpracy
Mikołajczak-Matyja2008).
Wnaszejpracyprzyjmowanybędziepunktwidzenia,którymożebyć
określanyjakopośredni,astanowiącypołączeniezałożeńiwywodów
Chlewińskiego(1999)iAitchison(2003).WedługChlewińskiego,teoretycz-
nagranicamiędzydwomakomponentamireprezentacjipoznawczej,jakie
stanowiąznaczeniewyrażeniaipojęcie,niejestostra.Znaczeniewyrażenia
jakokonstruktaktywizowanypodczasposługiwaniasięnim(przypisany
temuwyrażeniunazasadzie„uzusu”istniejącegowdanymśrodowisku
społecznym)podlegamniejszymtransformacjom,modyfikacjomijestmniej
zindywidualizowaneniżpojęciejakoabstrakcyjneuogólnieniewiedzy,
otwartenanoweinformacjeodenotatach,uzyskiwanewwynikudoświad-
czenia.Pojęciabardziejpodstawowymiipierwotnymikomponentami
poznania,boichposiadaniejestniezbędnedlarozumieniaznaczeniawyra-
żeń.Pojęcieiznaczeniewyrażeniapozostająjednakzesobąwścisłejinter-
akcji(Chlewiński1999).ZkoleiAitchisonzakłada,żeznaczeniejednostki
leksykalnejipojęciepokrywająsięwznacznymstopniu,alewiedzapoję-
ciowawykraczapozajęzykową(Aitchison2003).Przyjęcietakichpoglądów
jakopunktuwyjściabadańnadstereotypamipozwalanainterpretowanie
wszelkichdanychnatematstereotypówuzyskiwanychdrogąbadańwer-
balnychwterminachzarównoznaczeniawyrazu,jakistrukturyitreścipo-
jęćorazprocesukategoryzacji.
Wniniejszejpracyprzyjmujesięzatempogląd,żestereotyptorodzaj
umysłowejreprezentacjikategorii,zawierającydaneoróżnymstopniumoż-
liwościwerbalizacji,tworząceznaczeniejęzykoweiwychodzącepozato
znaczenie;konstruktzwyrazistymaspektemewaluacyjno-afektywnym;
konstrukt,któregobudowa,wtymstopieńuproszczeniainformacjisprawia,
żedziałaonjakoschemat,wsposóbautomatyczny,częstoniekontrolowany
wpływającnaróżneprocesypoznawcze,wtymnaprocesspostrzegania
społecznegoiprocesystanowiącepodstawękomunikacjiinterpersonalnej.
1.4.Werbalnemetodybadaniastereotypów
Istniejeszeregmetodwerbalnychwykorzystywanychdobadaniatreści
stereotypów.Zanajbardziejklasyczną(wprowadzonąwlatach30.XXwieku
przezKatzaiBraly’ego)uważasięmetodęwyboru,zlistyprzygotowanej
przezbadacza,cechnajtrafniejcharakteryzującychX(obiektstereotypu).
26