Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Dodatkowoprzyjmujesiętupogląd,żekryteriumodróżnieniauprzedzenia
odpostawynegatywnejniebędącejuprzedzeniembędziepochodnąkryte-
riówdefiniowaniastrukturocharakterzestereotypowym:zatemnp.rozu-
mieniestereotypujakoreprezentacjinadmiernieuproszczonejiuogólnionej
determinujestwierdzenie,postawanegatywnaniebędącauprzedzeniem
opierasięna(względnie)rzetelnejwiedzy(byćmożenadoświadczeniach
osobistych)natematdanejkategorii(poglądtenjestwdużejmierzezbieżny
zestanowiskiemprezentowanymwpracyByry:ograniczeniepoznawczego
składnikapostawywyłączniedostereotypuprowadzidoprzekształceniasię
jejwuprzedzenie,por.Byra2010).
1.3.Stereotypajęzyk.Stereotypjęzykowyamentalny
Wliteraturzeprzedmiotubardzosilniepodkreślasięfaktnabywania
iutrzymywaniasięstereotypówprzyudzialejęzykaikomunikacji.one
utrwalanewjęzykuijęzykowoprzekazywane(Chlewiński1992,Greń2001).
Językdostarczaważnegomechanizmukategoryzacji,atakżejestpodstawą
dzieleniastereotypówzinnymiludźmi(Stangor,Schaller1999).Stereotypy
przekazywanenietylkodrogąintencjonalnegoprzekazywaniapoglądów
dotyczącychdanychgrupwaktachkomunikacjijęzykowej(odnajwcześ-
niejszychlatnp.winterakcjachrodzic-dzieckoczynauczyciel-uczeńbądź
poprzezróżnegorodzajumedia),aletakżepoprzezuzusjęzykowy(np.
„neutralne”używanieformmęskich),proporcjeliczbywyrażeń(np.odno-
szącychsiędoróżnychgrup),typowekontekstyitp.(Maass,Arcuri1999,
Mills2008).Szczególnąrolęprzypisujesięnazwom-etykietomgrupspołecz-
nych(np.etnonimom),adokładniej:skojarzeniom,wyobrażeniom,warto-
ściowaniomiemocjomprzezniewywoływanym(Stangor,Schaller1999).
Siłęiwielostronnośćpowiązaństereotypówzjęzykiemstaralisięwyka-
zaćMaassiArcuri(1999).Wydajesię,żerozpatrywanewichpracyfunkcje,
jakiepełnijęzykwodniesieniudostereotypów-porządkowanie,przeka-
zywanieipodtrzymywaniestereotypóworazwyrażanietożsamości-moż-
naklasyfikowaćm.in.przezpryzmatpodziałunalangueiparole.Napo-
ziomielanguerealizowanajestfunkcjaporządkująca,rozumianajako
zakotwiczanieinformacji(ocechachczyzachowaniach)wokółnazwkatego-
rii.Chodzizatemoznaczenieetykietek-nazwkategorii.Główniepoziomu
languewydajesiędotyczyćrównieżfunkcjapodtrzymywaniastereotypu,
polegaonabowiemnaprzypisywaniuobiektomstereotypizowanym(np.
grupieobcejawłasnej)nazwcechookreślonymstopniuabstrakcji,ogólno-
ściinacechowania,awięcookreślonychcharakterystykachsemantycznych
(oczywiście,przypisywanietomożeujawniaćsięwaktachparole).Nato-
22