Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
50
HansJ.Morgenthau
zgodnościdziałaniazregułamiprawnymi,zaśmoralista–zgodnościdziałania
zzasadamimoralnymi.Ekonomistapyta:fiJaktakonkretnapolitykawpływana
zamożnośćspołeczeństwalubjegoczęści?”.Prawnikpyta:fiCzypolitykatajest
zgodnazregułamiprawa?”.Moralistapyta:fiCzypolitykatajestzgodnazzasa-
damimoralności?”.Realistapolitycznyzapytazaś:fiJakpolitykatawpływana
potęgęnarodu?”(czyteżrządufederalnego,Kongresu,partii,rolnictwa,zależnie
odprzypadku).
Realistapolitycznyzdajesobiesprawęzistnieniastandardówmyśleniainnych
niżpolityczneorazzichużyteczności.Alebędącrealistąpolitycznym,niemoże
odmówićwyższościtymostatnim.Niezgadzasięzinnymiszkołami,kiedypróbują
onenarzucićsferzepolitycznejstandardymyśleniaodpowiedniedlainnychsfer.
Wtympunkcierealizmpolitycznyniezgadzasięzfiprawniczo-moralizującym”
podejściemdopolitykimiędzynarodowej.Kwestiataniejest,jakniekiedyutrzy-
mywano,jedynieintelektualnąigraszką,aledotyczyistotysporu.[ś]
Tarealistycznaobronaautonomiisferypolitycznejprzedpodporządkowaniemjej
innymstylommyślenianiezakładalekceważeniaichistnieniaiważności.Zakłada
raczej,iżkażdemuznichnależałobyprzyporządkowaćwłasnąsferęifunkcję.
Realizmpluralistycznyopierasięnapluralistycznejkoncepcjiludzkiejnatury.Na
rzeczywistegoczłowiekaskładasięczłowiekekonomiczny,człowiekpolityczny,
człowiekmoralny,człowiekreligijnyitd.Człowiek,któryniebyłbyniczymwięcej
niżficzłowiekiempolitycznym”,byłbypotworem,całkowiciepozbawionymhamul-
cówmoralnych.Człowiek,któryniebyłbyniczymwięcejniżficzłowiekiemmoral-
nym”,byłbygłupcem,ponieważzupełniebrakowałobymurozwagi.Człowiek,
którybyłbytylkoficzłowiekiemreligijnym”,byłbyświętym,wpełnipozbawionym
światowychpożądań.
Uznającistnienieróżnychaspektówludzkiejnatury,realizmpolitycznyzakłada
również,żechcączrozumiećjedenznich,trzebadoniegopodchodzićwspo-
sóbdlańspecyficzny.Oznaczato,żejeślichcęzrozumiećficzłowiekareligijnego”,
muszęnajakiśczasoderwaćsięodinnychaspektówludzkiejnaturyiuporaćsię
ztymreligijnymaspektem,takjakgdybybyłonjedynym.Cowięcej,muszęwtej
sferzezastosowaćodpowiedniedlaniejstandardymyślenia,zawszepozostając
świadomymistnieniainnychstandardówiichrzeczywistegowpływunareligijne
cechyczłowieka.To,cojestprawdziwewodniesieniudowszystkichinnych.Żaden
współczesnyekonomistaniewyobraziłbysobieinaczejswojejdziedzinynaukiijej
stosunkudoinnychnaukoczłowieku.Towłaśniewwynikutakiegoprocesueman-
cypacjiodinnychstandardówmyśleniaorazrozwojustandarduodpowiedniego
dlaswojegoprzedmiotubadaniaekonomiarozwinęłasięjakoautonomicznateoria
ekonomicznejaktywnościczłowieka.Celemrealizmupolitycznegojestprzyczynić
siędopodobnegorozwojunapolupolityki.
