Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Prolog
11
Wniniejszejksiążcepodejmiemypróbęwyjaśnienia,jakmogątworzyćsięte
wszystkiepełzającewnaszychumysłachstanypsychiczneijakmożetworzyćsię
własne,osobiste,subiektywnepoczucieświadomości.Napodstawienajnowszych
osiągnięćneurologii,biofizykiikognitywistykiuzyskanychwpoczątkuXXIwie-
kuchcemypokazać,żejużodkryteizbadaneorazprzewidywaneizaproponowane
przeznaswniniejszejksiążceprocesymózgowemogądoprowadzićdopowstania
świadomychodczuć,świadomychdziałańisamejsamoświadomości.
Świadomość?Cotojest?
Janusztakwspominaswewczesnerozważanianadistotąjaźni:
Pamiętam,żejakokilkuletnichłopieczastanawiałemsięnadswoimistnieniem,ipa-
miętamprzerażenie,któremnieogarniałowmomencie,gdymyślałem,żekiedyśumrę.
Wydawałomisięczymśniepojętym,żemniekiedyśniebędzie.Niegodziłosiętozod-
czuciem,żeistniejęniezależnieodmojegomaterialnegociała.Jakośnieprzeszkadzałomi
to,żekiedyśmnieprzecieżniebyło,anito,żepraktycznieznikam,kiedyidęspać.Prze-
cieżbudzęsięinadaljestemsobą.Aleśmierćwydawałasięczymśprzerażającym-że
zniknęja.Alecotoznaczy?Gdziejabędę?Byłototakporażające,żeprzezwielelatnie
dopuszczałemtakichmyślidosiebie.Znaczniepóźniejizzupełnieinnychpowodówza-
cząłemzastanawiaćsięnadświadomościąimechanizmamijejpowstawania.
Większośćznasmaprzezcałyczaspoczucieświadomości,tegowyjątkowego
stanuprzytomnościiuczestniczeniawotaczającychnaszdarzeniach.Posiadamy
zdolnośćodczuwaniaświataswoimizmysłami,aletakżezdolnośćdoodczuwania
iprzeżywanianaszychwłasnych,wewnętrznychstanówpsychicznych.Odzarania
naszychewolucyjnychdziejówiświadomegożycialudziezastanawiająsię,naczym
polegatazadziwiającawłaściwośćpozwalającanaodczuwanie,myślenie,analizępo-
strzeżeńisubiektywnepoczucierozumieniatego,cosięznamidziejeiconasota-
cza.Wieluznasusatysfakcjonowanychjestprostym,intuicyjnymwyjaśnieniem,że
opróczmaterialnegociała,skóry,narządów,płynówustrojowychimózguposia-
damyumysł,wktórymzachodząprocesypsychiczne,nazywanetakżeprocesami
mentalnymi.Wiemy,żesiedliskiemtychprocesówjestmózg.Fascynujemysięjego
kosmicznązłożonością,wyrafinowanąbudowąorazsubtelnościąnaszychstanów
psychicznych.Obudowieifunkcjachmózgudowiadujemysięcorazwięcejdzięki
fantastycznemupostępowitechnikzobrazowaniaprocesówmózgowych.Jednakże
wieluznas,atakżewieluspecjalistówbadającychmózg,neurologów,psychologów,
psychiatróworazfilozofówumysłuibiofizyków,jestprzekonanych,żeotym,jak
materialnymózgtworzystanypsychiczneodzwierciedlającelubchoćbytylkoodno-
szącesiędootaczającychnaszjawisk,jaktworzynaszenmyśli”ijakzkoleinaszemy-
ślimogąporuszaćjakąkolwiekmaterię,bardzoniewielemożemypowiedzieć.
Wielepróbwyjaśnieńtworzymnogośćkierunkówfilozoficznych.Wieleznich
wymagauwierzeniawistnienieniematerialnychczynnikówpozwalającychmózgom
