Содержание книги
перейти к управлению читателемперейти к навигацииперейти к деталям бронированияперейти к остановкам
18
KINGAKUSZAK
stawowychumiejętnościniezbędnychdorealizacjikolejnychzadańrozwo-
jowych.Niebyłobytomożliwebezudziałuosóbwsposóbadekwatny
iwrażliwyreagującychnajegopotrzeby.
Dopierwszychzadańrozwojowych,któredzieckorealizujewpierw-
szychmiesiącachżycia,opróczopanowaniachodzenia,kontrolowaniawłas-
negociałazaliczasięuczeniesięmówienia.Ujmująckwestięopanowania
mowywkategoriachzadańrozwojowychokresuwczesnegodzieciństwa,
wartozwrócićuwagęnarolędwóchwspomnianychjużwcześniejdetermi-
nanttegoprocesu:elementuwrodzonegoiśrodowiskowego.Najnowsze
wynikiweryfikacjiempirycznychwskazująnaprzykład,żefldziecimuszą
dysponowaćpotężnymimechanizmamiumożliwiającymiuczeniesięjęzy-
ka,wszczególnościuczeniesięniuansówiosobliwościswojegoojczystego
języka”3.Zdrugiejstronyeksponujesięrolętroskliwychiwrażliwychopie-
kunów,którzytworząokazjedoflkomunikowaniasię”.Pierwszerelacje
jednostkizdorosłympartnerembudująpodstawydodalszegojejfunkcjo-
nowaniawrelacjachspołecznych,wyznaczająpodstawowesposobyradze-
niasobie,determinująwzorceemocjonalnegoreagowania,wzasadniczy
sposóbdecydująteżoszansachprzyswojeniaokreślonegojęzyka.Współ-
istnienietychelementówpozwalajednostcezrealizowaćstawianeprzednią
zadaniaoczasie,czyliwterminieokreślonymtzw.normąrozwojową.
Zkolei,jakzauważaM.Czub,osiągnięciapierwszegorokużyciadająpod-
walinydladalszegorozwojuwkolejnychfazachżyciaiwznaczącymstop-
niuokreślająjegokierunek”4.Społeczniinterakcjoniścieksponująfakt,że
mowapowstajewkontekściekomunikowaniasięjednostkizinnymioso-
bamiinapoczątkutotewłaśnieosobydźwigająciężarkomunikacji
zdzieckiem.Możnawięcpowiedzieć,żeopanowaniemowyjestzadaniem
rozwojowymstawianymwobecdzieckawewczesnejfaziejegorozwoju,ale
zadaniemdorosłychjeststworzyćwarunkisprzyjająceprogresywnym
zmianomrozwojowym.
Zanimdzieckoopanujeumiejętnośćmówieniastajewobectakichzadań
jak:flzłamanieszyfrujęzykowego”iprotokonwersacjazbardziejzaawan-
sowanymrozwojowopartnerem.Tedwaosiągnięciaprzypadającenaokres
przedwerbalny(stadiumprelingwalne)wrozwojumowyuczynięprzed-
miotemmoichbardziejpogłębionychanaliz,bynastępnieprzejśćdoomó-
wieniapoczątkówdziecięcejkomunikacjiwerbalnej(holofrazy)inakreślić
jejogólnąspecyfikę.Zamierzamteżzwrócićuwagęnarolędorosłegopart-
nerajakotutorawprocesieopanowaniamowyprzezdziecko.
___
___
___
___
___
_
3A.Gopnik,A.N.Meltzoff,P.Kuhl,Naukowiecwkołysce.Czegooumyśleucząnasdzieci,
MediaRodzina,Poznań,2003,s.133.
4M.Czub,Wiekniemowlęcy,op.cit.,s.42.
