Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Narodzinypoetyki
(Arystoteles384–322p.n.e.)
Ijaknależyukładaćfabułę,jeżeliutwór
mawypaśćartystycznie
IPlaton,iArystotelesżywointeresowalisięliteraturą.Można
nawetpowiedzieć,żePlatonprzewyższałwtymwzględzieArys-
totelesa,jakożeosztucesłowaiopoetachwzmiankowałprawiewe
wszystkichswoichdialogach.PoStagiryciepozostałynatentemat
tylkodwatraktaty(PoetykaiRetoryka).Współcześnibadaczedowo-
dzą,żeArystotelesprzejąłpodstawowekategoriebadawczeodPlato-
na:chodziłobytuopojęciesztuki,opodziałygenologiczneiokon-
cepcjęmimesis.AjednaktoniePlaton,tylkojegouczeństałsię
kodyfikatoremeuropejskiejpoetyki.Wyjaśnieniategoparadoksu
możnaszukaćwodmiennejpostawiewobectwórczościartystycznej.
PlatonpisałopoezjiipoetachnamarginesiezagadnieńHnieliterac-
kich”,takichjakpaństwo,prawo,dobro.Arystotelesbyłpierwszym
filozofem,którypostawiłpytanieoautonomiępoezjiistworzył
specjalnytraktat,któregoprzedmiotemjest
...sztukapoetyckajakotaka,jejistotairodzajeorazwłaściwościkażdegoznich,sposób,
wjakinależyukładaćfabułę,abyutwórpoetyckibyłpiękny,jegoskładnikiilościowe
ijakościowe,atakżewszystkieinnesprawy,którewchodząwzakrestejdyscypliny
badawczej
1
.
1
Arystoteles,Poetyka,przeł.ioprac.H.Podbielski,Wrocław1983,ZakładNaro-
dowyim.Ossolińskich,s.3.Cytattenkonsultujemyznajnowszymfrancuskimwyda-
niem:Aristote,LaPoétique,texte,traduction,notesparR.Dupont-RocetJ.Lallot,
préfacedeT.Todorov,Paris1980,s.33.Wwydaniutymmożnaznaleźćinformacjena
tematlosówtraktatu.NowożytnymanuskryptPoetykipojawiłsięporazpierwszywXI
wieku,pierwszyprzekładłaciński—wXIII.Podstawowąrolęwrecepcjidziełaodegrał
renesansowyprzekładL.Valli(1498).Pozacytowanymiwtymrozdzialeautorami,
oPoetyceArystotelesapisalim.in.:K.Borinski,DieAntikeinPoetikundKunsttheorie,
t.I,Leipzig19l4;amerykańscyHneoarystotelicy”,tacyjakE.Olson,R.Mc.KeoniR.S.
CranewtomieCriticsandCriticism,red.R.S.Crane,Chicago1952;R.Ingarden,Uwagina
31
