Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
I.Wychowanieestetyczne
Funkcjaeseistyczno-reportażowaprzekształcasięwfunkcjęmoralno-intelek-
tualnĄ.
Autotematyzmustąpiłmiejscakrytyczno-teoretycznymprogramomimanife-
stom,problematyzującymistnieniesztuki.[...]Intelektualną(funkcją),gdyżzmusza
dowysiłkumyślowego,dorozwiązywaniarebusów,dośledzeniameandrówwiedzy
czerpanejprzezartystówodnaukowców–językoznawcówisemiotykówczyfilozo-
fów[...].Zasadniczymwszakżemotywemniejesttusamoprzesłanieintelektualne,
leczwzbudzenieuodbiorcytrwałejniepewnościcojest,aconiejestsztuką,oraz
przedewszystkimwymuszenienanimwątpliwościcodosensuistnieniatwórczości
artystycznej[...].[...]moralnej–bowiemwrazzmedytacjąostatusiesztukiwinna
ujawnićsięmedytacjaozakręciekulturowo-cywilizacyjnym(tamże).
Agitacyjno-estetycznafunkcjajestdlawspółczesnychawangardystówpopro-
stuprzeżytkiem.Aczkolwiekniedokońcafunkcjatazanikła,zważywszy,żere-
klamawpewiensposóbpropagujepewnepostawy,zalecapewnedecyzje.Aczyjest
sztuką?Pewnietak,skoroobrałazaswójobiektprzedmiotyużytkoweipostawy
codzienne(takjakpop-artwlatach60.).
Reasumując:wrazzzanegowaniemformy,wirtuozerii,ekspresji,indywidual-
nościdziełaartystycznego,aponadtowrazzodrzuceniemzasadymimesis–
[...]wgranicachnajnowszejawangardyznikłaszansadlafunkcji,którezwiązane
byłyzhomeostazą,tzn.zwzmożonąrównowagąwładzpsychicznych,intelektua-
lizacjąenergiiorazkatharsissterowanymtreściamigłębokimicharakterumoralno-
ideologicznego,filozoficznego,religijnegoitd.(tamże,s.219).
Sztukaotymcharakterzewystępujedzisiajtylkowformieparaobrzędowychlub
ludycznychhappeningów,aitakelementmagicznyjestwykoncypowany,założony
jakokońcowypunktprogramu,niezaśbezpośredniispontaniczny.„Reżyseria”
aktówtwórczych,„ekonomia”celutrywializujeikomercjalizujeprzesłaniesztuki.
1.4.Sztukajakodziełoiakttwórczyartystyiodbiorcy
Twórczośćjestzasadniczowytwarzaniemrzeczynowychiwartościowych.
Powołujedożyciaprzedmiotynależącedosztuki,mającewartośćartystyczną.
Oilewobecnaukiodbiorcaprzyjmujepostawęobiektywną–poruszaonaprzede
wszystkimintelekt,otylewytworysztukiwzmagająuodbiorcynapięciaemocjo-
nalneiwzbudzająuczuciaestetyczne.
ooo
Dziełosztukijestprzedmiotem,którystanowikoherentnącałośćiodznacza
sięcechamiformalnymi.Stanowiprzedmiotodgraniczonyodresztyświata–nie
jestwięc„dalszymciągiem”rzeczywistości,lecztworzyswójwłasny,specyficzny
