Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Autor–tekst–czytelnik
dajmy),szłaraczejwstronęrozważań,,infra-imetateoretycznych
(interpretacja,filozofialiteraturyiniecometodologii)’’
6
.Zarazemztych
samychpowodówhermeneutykawydajesiędziśwyróżnionymsposo-
bemoglądurzeczywistościiliteratury.
Autor–tekst–czytelnik
Alecowłaściwiemamynamyślimówiącohermeneutyce?Jedno
zpodstawowychnieporozumieńjejdotyczącychbierzesięztego,że
rozważasięjątak,jakgdybyistniałajakaśjedna,określonaher-
meneutyka.Dlategoniezbędnewydajesięprzywołaniekilkunajistot-
niejszychjejwymiarów,pozwalającychsięopisaćwdiachroniczny
sposób.Abyjednakniepowtarzaćujęćdobrzejużznanych,wydajemi
się,żemożemy–wcharakterzemetaforycznym–posłużyćsiętrzema
pojęciamidotyczącymisposobówrozumieniaznaczeniatekstu:intentio
auctoris,intentiooperis,orazintentiolectoris
7
.Uważamyzazasadne
imożliwezinterpretowaniedziejówiodmianhermeneutykiwperspek-
tywieznaczeniaautorskiego,znaczeniatekstowegoiznaczeniazorien-
towanegonaczytelnika(interpretatora).
Najdłuższaczęśćhistoriihermeneutyki,odstarożytnościpocząw-
szy,naDiltheyu(sprzedjegolekturyHusserla)skończywszy,na-
znaczonajestprzekonaniem,żerozumienietekstupoleganadotarciu
doznaczeniazaprojektowanegoprzezautora.Otymjakąrangędla
znaczeniatekstumiałaintentioauctorisniechświadcządwieilustracje.
ProblemwsposóbszczególniewyraźnydochodzidogłosuwFajdrosie
Platona.Dlafilozofapismojest,jakwiadomo,marąmowy,siejezamęt
wduszach.Tekstpisanyniczegonasnauczyćniemoże,mówitylkoto,co
mówi.Pozostajebierne,martwe,podatnena(nad)użycia,przekręcenia,
dezinterpretacje.Jeżeliwięczgodzićmielibyśmysięnapismototylko
podtymwarunkiem,żejegoojciec(autor)przyjdziemuzpomocą:
rozwiążeniejasności,rozplączenierozstrzygalniki.Tylkoojciec-autor
jestbowiemdepozytariuszemobiektywnego,stabilnegoznaczenia:
6
R.Nycz,Językmodernizmu.Prolegomenahistorycznoliterackie,Wrocław1997,s.217.
7
ProponowanetuformułyznaczeniazaczerpniętezostałyzwypowiedziUmbertaEco(U.Eco
iin.,Interpretacjainadinterpretacja,red.S.Collini,przeł.T.Bieroń,Kraków1996),choćteorie
znaczeniazorientowanegonaautora,teksticzytelnikastanowią,jaksięwydaje,znanewyposażenie
metodologicznehumanistyki(rozróżnieniatespotkaćmożnanp.uEricaDonaldaHirschaiGorana
Hermerena).
15
