Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ityzostanieszhermeneutą
przyjęte,ustalone,uświęcone.RichardRorty(odrzucającyepistemolo-
gięwimięhermeneutyki
25
),wmiejscepojęciadeskrypcji,postuluje
redeskrypcję
26
,nieustannieponawianąkoniecznośćnowegorewidują-
cegoopisuświatapodługpotrzebinterpretatora:Rortyznositrady-
cyjnąopozycjęsubtilitasintelligendiisubtilitasexplanandi,rozumienia
iinterpretacji,interpretacjiiużycia,znaczeniaisensu–byuznać,że
wszystko,corobimyztekstamijestichużyciemwimięprzyjętych
przezinterpretatoracelów
27
;StanleyFishmówionewreadingiprze-
konującodowodzinieistnienianormczydyrektywsemantycznych
wobrębietekstu:znaczeniekażdorazowowyznaczanejestprzezkon-
tekstisytuacjęodbiorcy
28
,aRolandBarthes–przedstawiającnową
teoriętekstu,ogłaszanarodzinyeryczytelnika
29
.Interpretacjakon-
struktywistycznawyrzekasięideałuadekwatnościicałościowościna
rzecztwórczości.Nierezygnujączracjonalności,podkreślaswąreto-
ryczność,perswazyjność.Awzwiązkuztym:albowięckwestionuje
pojęcieprawdy,alborelatywizujeje(przyczymstopieńrelatywizacji
możebyćróżnywposzczególnychinterpretacyjnychrealizacjach)
30
.
Znaczenieniejestimmanentniewtekściedane.Skorotak,toprawda
niejestwięcwtejsytuacjitym,coobiektywniewtekściedoodkrycia,
leczstajesięodkrywczazasprawąsamejinterpretacji.
Ityzostanieszhermeneutą
Współcześnie,gdyskonstatowanyjużzostałschyłek,czyzmianapara-
dygmatuwliteraturoznawstwie,gdyformacjaformalno-strukturalno-
-fenomenologicznaniemożejużdłużejrościćsobieprawdotego,by
wyznaczaćjedyniesłusznysposóbmyśleniaoliteraturze
31
,pojawiłosię
25
Zob.R.Rorty,Filozofiaizwierciadłonatury,przeł.M.Szczubiałka,Warszawa1994.
26
Idem,Przygodnośćironia,solidarność,przeł.W.J.Popowski,Warszawa1996.
27
Idem,Karierapragmatysty,w:U.Ecoiin.,Interpretacjainadinterpretacja.
28
S.Fish,Interpretacja,retoryka,polityka.Esejewybrane,podred.A.Szahaja,Kraków2002.
29
Zob.R.Barthes,Teoriatekstu,przeł.A.Milecki,w:Współczesnateoriabadańliterackichza
granicą.Antologia,t.IV,cz.2,oprac.H.Markiewicz.Kraków1996;idem,Śmierćautora,przeł.
M.P.Markowski,,,TekstyDrugie’’1999,nr1–2.
30
Więcejnatentemat:N.Leśniewski,Czymożliwajestradykalizacja;idem,Oherme-
neutyceradykalnej.
31
Sprawajest,oczywiściebardziejskomplikowana.Wliteraturoznawstwiepolskimna
przykładmówićnależałobywłaściwieoróżnychmodelachbadańliterackich,którewystępowałyobok
siebie.Myślęo,,nieśmiertelnym’’modelugenetyczno-historycznym,którynadalmasięcałkiem
dobrze,chronionypodkloszemprzezhistorykówliteraturyzajmującychsięzwłaszczaliteraturądawną
21
