Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
gdziekolwiekpowsiachsybirskich,jakoposileńców.Byliiprzestępcy
wojskowi,niepozbawieniprawswegostanu,jakwogólewrosyjskich
rotachwięziennych.Przysyłanoichnienadługo,akiedyterminkary
mijał,odsyłanotam,skądprzyszli,dosybirskichliniowychbatalionów
jakożołnierzy.Wieluznichwnetpowracałodoostroguzapowtórne
poważneprzestępstwa,alejużnienakrótko,tylkonalatdwadzieścia.
Tenoddziałnazywałsię„wiecznym”(porosyjskuwsiegdasznim).Ale
i„wieczni”niebylizupełniepozbawienipraw.Nakoniecznajdował
siętujeszczejedenoddziałnajstraszniejszychprzestępców,przeważnie
wojskowych,oddziałdośćliczny.Nazywałsię„osobnymoddziałem”.
PrzysyłanotuprzestępcówzcałejRosji.Onisamiuważalisiebie
zawiecznychinawetniewiedzieli,jakijestterminichkary.Zgodnie
zwyrokiempowinnidwalubtrzyrazywięcejpracowaćniżinni.
Trzymanoichwostrogu,dopókiniezostanąotwartenaSyberii
najcięższerobotykatorżne.„Wamdoterminu,anamwzdłuż
pokatordze”–mówilionidoinnychuwięzionych.Słyszałempotem,
żeoddziałtenzostałzniesiony.Prócztegozniesionyzostałwnaszej
fortecyicywilnyporządekiurządzonazostałajednapowszechna
wojskowo-więziennarota.Rozumiesię,żerazemztymzmieniłsię
zarząd.Opisujętuzatemrzeczyminione…
Dawnotojużbyło.Wszystkototerazwydajemisięjakweśnie.
Pamiętam,kiedywszedłemdoostrogu.Byłotojużwieczorem,
wstyczniu.Zmierzchałosię,ludwięziennywracałzrobót.
Przygotowywanosiędoraportu.Wkońcuwąsatypodoficerotworzył
przedemnądrzwidotegodziwnegodomu,wktórymmiałemprzeżyć
tylekolejnychlat,odnieśćtyleciężkichwrażeń.Otychwrażeniach,
niedoznawszyichwrzeczywistości,niemógłbymmiećnawet
niejasnegopojęcia.Naprzykład,wżadensposóbniemógłbymsobie
wyobrazić,cojesttakiegostrasznego,męczącegowfakcie,żeprzez
całedziesięćlatmojejkatorginiebędęaniprzezchwilęsamjeden.
Narobociezawszepodkonwojem,wdomuzdwustutowarzyszami
