Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
RozdziałI
ukęorazrealizowanierólspołecznychzgodniezobowiązującyminormami
prawnymiizwyczajowymi(Pichalski,2002).
Jednązpowszechniestosowanychdefinicjiokreślającąistotęniepełno-
sprawnościjesttazawartawustawiezdnia27sierpnia1997rokuorehabi-
litacjizawodowejispołecznejorazzatrudnianiuosóbdotkniętychniepełno-
sprawnością(Skawiński,2002).Ustawataartykułuje,iżnniepełnosprawnymi
sąosoby,którychstanfizyczny,psychicznylubumysłowytrwalelubokre-
sowoutrudnia,ograniczabądźuniemożliwiawypełnianierólspołecznych,
awszczególnościograniczazdolnośćdowykonywaniapracyzawodowej,je-
żeliuzyskałyorzeczenieozakwalifikowaniudojednegoztrzechstopninie-
pełnosprawnościalboorzeczenieocałkowitejlubczęściowejniezdolnoścido
pracy,agdynieukończyły16.rokużycia–orzeczenieorodzajuistopniu
niepełnosprawności”(Dz.U.z1997roku,nr123,poz.776zezm.).
Istotnadlafunkcjonowaniaosóbniepełnosprawnychbyłarównieżusta-
wazdnia17grudnia1998rokuoemeryturachirentachzFunduszuUbez-
pieczeńSpołecznych,wktórejzastąpionopojęcieninwalidztwo”nowymtermi-
nemnniezdolnośćdopracy”orazustalonojejzakres(całkowitalubczęściowa
niezdolnośćdopracy),atakżetzw.niezdolnośćdosamodzielnejegzystencji
(Dz.U.z2004roku,nr39,poz.353).
2.Wybranemodeleniepełnosprawności
Analizującliteraturęprzedmiotu,wyraźniewidzimyzmianyzachodzące
wsposobiedefiniowanianiepełnosprawności,wynikającegłówniezesposo-
buspostrzeganiaosobyniepełnosprawnej.Naprzestrzeniwiekówkoncepcje
niepełnosprawnościewoluowały,począwszyodnurtureligijnego,propagu-
jącegoniepełnosprawnośćjakokonsekwencjęzłegopostępowaniaikaręza
grzechy(Frączek,2010),inurtudobroczynnościcharakterystycznegodla
czasówIczyIIwojnyświatowej,traktującegoniepełnosprawnośćjakooso-
bistątragedięosobyniądotkniętej,wwynikuktórejdlajejdobraiochrony
społeczeństwanależyjąizolowaćwinstytucjach,przezmodelbiomedyczny
ispołecznyażdokoncepcjibiopsychospołecznejczykoncepcjisocjopolitycz-
nejlubmodeluopartegonazdolnościach(Edmonds,2005;Smart,Smart,
2006;Fallon,2007;Barnes,Mercer,2008;Paszkowicz,2009).Konstytutyw-
nezmianydotycząjednakodchodzeniaodmodelumedycznegonarzeczkon-
cepcjispołeczno-rozwojowejakcentującejpsychologiczneispołeczneskutki
uszkodzenia(Twardowski,2005).
Modelindywidualnyniepełnosprawności(biomedicalmodel)łączysię
zrehabilitacjąmedycznąiaspektamibiologicznymi(Smart,Smart,2006;
Majewski,1998;Kirenko,2007;Byra,2012;Pielecki,2013).Niejakoutożsa-
