Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Człowiek,bymócprzetrwaćiprawidłowosięrozwijać,stawaćsięjed-
nostkąsamodzielnąiautonomiczną,wymagastopniowejopieki,pomocy
iwsparciainnychosób.Dziękitemujestwstaniestaćsiępodmiotemak-
tywniepodejmującymistotnedziałaniawywierająceokreślonywpływna
kształtiwartośćstrukturyspołecznej.Jegosposóbpsychospołecznegofunk-
cjonowania,działaniaipostrzeganiarzeczywistościjestzdeterminowany
wielomaczynnikami,nietylkoukształtowanąosobowością,alerównież
postawamiinnychosóbwchodzącychznimwbliższelubdalszeinterakcje.
Możestaćsięsamodzielnymizaradnymlubjednostkąwycofaną,bierną,
unikającąkontaktówzinnymi,zagubionąiniepewnąswychdecyzji,bez-
radną.Nabieratoszczególnegoznaczeniawówczas,gdyspojrzymynato
przezpryzmatosobyniepełnosprawnejruchowo.
Bezradnośćjestkategoriąpojęciowązwiązanązwielomażnymizja-
wiskamizobszarunietylkopsychologii(np.podmiotowość,sprawstwo,ru-
minacja),aleteżm.in.zzakresusocjologii(np.wiążesięzanomią,alie-
nacją,nieudolnością),pedagogiki(bezradnośćintelektualna)czymedycyny
(związanagłówniezanaliządepresji).Wielowymiarowośćwyuczonejbez-
radnościsprawia,żejestonaprzedmiotemwielubadańinterdyscyplinar-
nych,takichjak:psychospołecznekorelatywyuczonejbezradnościuczniów
gimnazjumztrudnościamiwuczeniusięizaburzeniamitowarzyszącymi
(zob.Gindrych,2011),reakcjeżołnierzynapoczuciecałkowitejbezradności
(zob.Stokes,Banderet,za:Hock,2005),czynnikiwysokiegoryzykawyuczo-
nejbezradnościwśródofiarprzemocydomowej(zob.Walker,1979,1994),
kontekstyedukacyjnebezradnościspołecznejosóbupośledzonychumysłowo
wstopniulekkim(zob.Gajdzica,2007),identyfikacjaspołecznawzakresie
kobiecościwśródkobietzdysfunkcjąnarząduruchu(Marszałek,2006).
Problematykaniepełnosprawnościrównieżjestwielopłaszczyznowa
iinterdyscyplinarna,oczymświadczynietylkowielośćdefinicji,klasyfi-
kacjiimodeli,aleieksploracjiempirycznych.Zuwaginaswojąwszechobec-
nośćwymuszarewizjędotychczasowychpoglądów,dotyczącychnietylko
samejterminologii,aleteżweryfikacjidotychczasowychdziałańmających