Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.3.3.2.Stopieńzróżnicowaniaproduktów
Tradycyjniewliteraturzepolskiejodnoszeniekosztównaostatecznenośnikikosztów
(produkty)jestnazywanekalkulacją,aodmianyrachunkowościzwiązaneztym
odnoszeniemnazywanemetodamiiodmianamirachunkukalkulacyjnego.Zpun-
ktuwidzeniazarządzaniaróżnerozwiązaniamodelowewyznaczaniakosztówproduk-
tów,wynikającezestopniazróżnicowaniaproduktu,rozpatrujesięjakosystemy
(C.T.Horngren,G.Foster,S.Datar,1994).Stopieńróżnorodnościprodukcjiwpływa
nastosowanemetodydokumentacji,ewidencjiirozliczaniakosztów,możliwośćstan-
daryzacjikosztów,metodybudżetowaniaisposobykontrolowaniakosztów.Roz-
wiązaniamodelowekalkulacjimająrangęsystemu.Stopieńzróżnicowaniaproduktów
dotyczyzwykleostatecznychproduktówdlaklientów,alemożesięrównieżodnosić
doświadczeńpodmiotówwewnętrznych.Wytwarzaneprzezprzedsiębiorstwoproduk-
tymogąbyćbardziejlubmniejróżnorodne.Możemymiećdoczynieniazeskrajnymi
sytuacjami:
produkcjajestmasowa,wszystkieproduktyidentyczne(np.produkcjace-
mentuokreślonegoasortymentu);
produkcjajestróżnorodnaizakażdymrazemwytwarzasięproduktodmienny
odpozostałychproduktów.
Możewystępowaćwielesytuacjipośrednich.Naprzykładwyrobywramachserii
lubasortymentumogąbyćjednorodne,alewytwarzasięróżneasortymentyproduktów.
Biorącpoduwagęsposóbodniesieniakosztównaprodukty,wyróżniasiękal-
kulację:
podziałową,dostosowanądoprodukcjijednorodnej,
doliczeniową,stosowanąprzyprodukcjizróżnicowanej,
kosztówproduktówłącznych,odnoszącąsiędospecyficznejsytuacji,wktórej
zsurowcaotrzymujesiękilkaasortymentówproduktów,przyczymniemożnaotrzy-
maćjednego,niewytwarzającpozostałych.
Wtablicy1.7przedstawionorodzajekalkulacjiiichcharakterystykę.
Tablica1.7.
Rodzajekalkulacjiiichcharakterystyka
Kalkulacjapodziałowa
(ProcessCosting)
Kalkulacjadoliczeniowa
(JobCosting)
Rodzajkalkulacji
wyznaczasiękosztyproduktówjednorodnych,któreprzepływająprzez
procesprodukcyjnylubciągprocesów;dokumentujesięprzepływjed-
nostekfizycznychiekwiwalentnychprodukcji;dużemożliwościstan-
daryzacjikosztówproduktów(rachunekkosztówstandardowych);znaj-
dujezastosowanieprzyprodukcjimasowej
wyznaczasiękosztyproduktówzróżnicowanych(zleceń,asortymentów);
występujedużezróżnicowanieodnośniedozużyciazasobówprzez
poszczególnezleceniaiasortymenty;raportujesiękosztyposzczegól-
nychzleceń;rozliczasiękosztypośrednienazleceniazapomocąkluczy
podziałowych;standaryzujesiękosztyproduktówewentualniewramach
asortymentu(rachunekkosztówstandardowych)lubkosztywwęższym
zakresie(rachunekkosztównormalnych);znajdujezastosowanieprzy
produkcjijednostkowejlubseryjnej
Charakterystykakalkulacji
33