Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Sukcesszkolny–próbazdefiniowania19
1.3.Uczeńosiągającysukces:uczeńzdolny–uzdolniony
–utalentowany
Pedagodzynajczęściejouczniachosiągającychwysokiewynikiwnaucemówią
„uczeńzdolny”.Określenietojestjednakbardzonieprecyzyjneibezwątpieniama
różneodcienieznaczeniowe,którepodkreślająpsycholodzy,pedagodzyteoretycy
czypedagodzypraktycy.W.Panekproponuje,abyokreślenie„uczeńszczególnie
zdolny”byłoużywanewodniesieniudoosoby,którawsytuacjachszkolnychwy-
kazujelepszeprzystosowaniedziękistosunkowodużejzdolnościrozwiązywania
problemów,myśleniutwórczemu,osiąganiuwysokichwynikówwnauce,wyka-
zywaniuwszechstronnychlubspecjalnychuzdolnień,żywejwyobraźni,bogatym,
leczukształtowanymzainteresowaniomorazwłasnemuspecyficznemusposobowi
uczeniasię,powiązanemuzumiejętnościamikorzystaniazróżnychponadobo-
wiązkowychźródełwiedzy27.
NiecoinnepodejścieprezentujeJ.Reykowski28,któryuważa,że„uczeń
szczególnieuzdolniony”możebyćreprezentantemnastępującychgrup:
–uczniowierozwijającysięszybciejpodwzględemintelektualnymczypsychofi-
zycznym(podejściestrukturalne),
–uczniowieosiągającywysokiewynikiwnauce(podejścieformalne),
–uczniowietwórczy,mającyoryginalnepodejściedozadaństawianychprzed
nimi(podejścieformalne).
Reykowskizwracauwagę,żeuczeńczasamijestreprezentantemjednejztych
grup,awinnymwypadkułączywsobiewszystkiewymienionecechy.Niesąone
przypisanemunastałe.Zdarzasię,żezdoskonalezapowiadającegosiępierwszo-
klasistywyrastazupełnieprzeciętnyuczeńklasgimnazjalnych,aczasaminiczym
niewyróżniającysięlicealistajestświetnymstudentem.
F.Bereźnickiprzyjmuje,że
uczeńzdolnytotaki,którymamożliwościdojściadowybitnychosiągnięćwdanej
dziedzinie,któryprzejawiawysokipoziomzdolnościogólnych(inteligencji)lubpo-
siadajakąśzdolnośćspecjalnąwsferzedziałalnościumysłowej,np.matematyki.Uczeń
zdolnytotakżeuczeńowysokimlubwybitnymilorazieinteligencji29.
Psycholodzyipedagodzypraktycyodwołująsiędoobserwowalnychczymie-
rzalnychwskaźnikówzachowań.Takwięczichdoświadczeńwynika,żeuczeń
zdolnytotaki,którymawysokiilorazinteligencji,dużeosiągnięcia,wysoki
poziomtwórczy,toznaczy,żecharakteryzujegoniepokójpoznawczy,umiesię
27W.Panek:Zachowaniesięszczególniezdolnych...,op.cit.
28J.Reykowski:Jakkształcićmłodzieższczególnieuzdolnioną.„NowaSzkoła”1973,nr1,s.81–
–97.
29F
.Bereźnicki:Dydaktykakształceniaogólnego.Kraków2001,s.464.
