Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ZAsAdAMAChA
9
ERNsTMACh1838–1916
AustriackifizykErnstMachznanyjestnietylkojakotwórcazasady
nazwanejnajegocześćzasadąMacha,alerównieżzeswoichpraczoptyki
iakustyki,fizjologiipostrzeganiazmysłami,filozofiinauki,aprzede
wszystkimzeswoichbadańnadprędkościąponaddźwiękową.
Opublikowałw1877rokuważnąpracę,wktórejopisał,jakpocisk
poruszającysięzprędkościąwiększąniżprędkośćdźwiękuwytwarzafalę
uderzeniowąpodobnądośladustatkunawodzie.Towłaśnietafala
wpowietrzupowodujehuknaddźwiękowegosamolotu.Stosunek
prędkościpociskulubsamolotuodrzutowegodoprędkościdźwięku
jestdziśnazywanyliczbąMacha(2machy-2Ma-topodwojona
prędkośćdźwięku).
przestrzenizwiązanejztłem-siatką(podobnądopapierumilimetrowe-
goznaszkicowanymukłademwspółrzędnych).Istotąrozumowania
Newtonabyłoto,żezakrzywieniepowierzchniwodyświadczyoistnie-
niuprzestrzeniabsolutnej-przestrzeńabsolutnaistnieje,bochoć
trudnadowykrycia,wywołujeobserwowalneskutki,naprzykładprzyspie-
szeniawwirującymwiadrze.
PolatachMachskrytykowałtenpogląd.Zastanawiałsię,cobysiędziało,
gdybywypełnionewodąwiadrobyłojedynymprzedmiotemweWszech-
świecie?Skądwiedzielibyśmy,żewiadrosięobraca?Czywówczasnie
możnabypowiedzieć,żetowodawirujewzględemwiadra?Machdoszedł
downiosku,żenależywprowadzićjakiśobiektdoWszechświata,wktórym
znajdujesięwiadro(powiedzmyścianępokojulubodległągwiazdę),aby
zobaczyć,żewiadroporuszasięwzględemniego.Bezodniesieniadonie-
ruchomegopokojualbostałejgwiazdyniemożnajednoznaczniestwier-
dzić,czywirujewoda,czywiadro.Podobniejest,kiedyoglądamy,jak
Słońceigwiazdyprzemieszczająsiępołukunaniebie.Czytogwiazdy
wirują,czyZiemia?Skądmożemytowiedzieć?
