Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
OdsTarOŻyTnOścidOśredniOWiecza
Najwcześniejszeformypismarozwinęły
sięniezależnieodsiebiewmiastach
Mezopotamii,Chinach,dolinieIndusu
orazMezoameryce.Pierwszesystemy
miałynaogółformępiktograficzną
-składałysięzsymboliwyobrażających
rzeczylubidee-jednakbardziejpodatne
nazmianymezopotamskiepismosylabicz-
ne,znaneteżjakopismoklinowe,rozwijało
sięjużod2800rokup.n.e.Sztuka
pisaniapomogłarządzącymelitom
Początkipisma
zachowaćkontrolę,służącdooznaczania
ispisywaniawłasności,atakżepodstawy
sukcesjikróla.Późniejpismozastosowano
równieżdospisywaniaumówhandlowych,
listówosobistychipaństwowychoraz,
conajważniejsze,dodefiniowaniapraw
-ważnykrokwłagodzeniuabsolutnej
władzymonarchy.Znaczniedłużejdomeną
przekazuustnegopozostawałajednak
literatura-jednoznajwcześniejszych
naświecieznanychdziełliterackich,
mezopotamskiEposoGilgameszu,został
spisanydopierowVIIwiekup.n.e.
Wszystkopodlegałowładzykrólów,którzyczęstowywodziliswoje
pochodzenieodbogówiktórzyutrzymywalisięprzywładzy,zapew-
niając,żejestonaopartanaboskimautorytecie-wraziepotrzeby
wspieranymprzezsiłyzbrojne.Armienietylkozapewniałybezpie-
czeństwowładcyprzedzagrożeniemzestronypoddanych.Widocz-
najużwcześniejludzkaagresjairywalizacjaozasobyprzejawiałasię
przedewszystkimsporadycznyminapadamijednychplemionna
drugie.Zczasemprzerodziłosiętojednakwnowezjawisko-wojnę.
WMezopotamiisumeryjskiemiasta-państwaIIItysiącleciap.n.e.,ta-
kiejakEridu,Kisz,UriUruk,nieustannieprowadziłyzesobąwalki,co
zkoleizaowocowałoinnowacjamitechnologicznymipodpostaciąmu-
rówmiejskich,rydwanówbojowych,tarcz,włóczniimetalowychheł-
mów.Pookresiefunkcjonowaniawojowniczychmiast-państwnastąpił
czaswielkichimperiów-naprzykładAkadyjczyków,Babilończyków
LINIACZASU(rok)
2100p.n.e.
2000p.n.e.
1800p.n.e.
budowazigguratu
rozwójcywilizacjiminojskiej
początkidynastiiShang
wUr
naKrecie,której
wChinach
najważniejszymiośrodkami
byłycentrapałacowe
1750p.n.e.
kodeksprawustanowiony
przezHammurabiego
zBabilonu
