Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rosyjskiewarunkimożliwościmetafizyki
33
Zacznijmyodnchrześcijańskiejwolności”.Chrześcijaństwo
jakościowoposzerzyłoprzestrzeńludzkiejwolności;Bierdiajew
podkreślaswegorodzajuabsolutnośćwolnościchrześcijańskiej,
oznaczającąniezależnośćodjakiegokolwiekautorytetuze-
wnętrznego:takżeodKościoła,odPisma,odBoga.Chrześci-
jaństwopoprostuwykraczapozatępłaszczyznę(autorytetuze-
wnętrznego),czyniącwszelkąwartość,jakąkolwiekdecyzjęczy
akcesświatopoglądowyzależnymiodjednostkowegopodmio-
tu,odjegowolnegowyboru.Niejesttobynajmniejsytuacjadla
podmiotuwygodna,niejesttolekkośćiswoboda;jesttoraczej
trudiciężar,zktóregojednostkichętnierezygnują,przyznając
sobieconajwyżejdyspozycjęwyborujedynegowłaściwegoau-
torytetu,zwalniającegoodtrudukolejnychwyborówimoralnie
sankcjonującegozgodnezjegowymaganiamipostępowanie.
Taostatniasytuacjajest–zdaniemBierdiajewa–całkowicie
sprzecznazchrześcijaństwem,polegającymwtymwzględziena
tym,żeBógwymagaodczłowiekatrwałejiintegralnejwolno-
ści;nieposłuszeństwa,nieofiary,niemodlitwy,alewolności,
zaśposłuszeństwa,ofiary,modlitwytylkootyle,oilebrałyby
onepoczątekwjednostkowejwolności.NapodobieństwoSo-
łowjowa,Hegla,AbelardaczySokratesaBierdiajewnajwyraź-
niejuznaje,żebłądwynikającyzsamodzielnegoposzukiwania
jestnieskończeniewartościowszyniżprawdabędącarezultatem
tchórzliwego,leniwegoczymechanicznegopodążaniazaze-
wnętrznymautorytetem.Iżenatym–napokonaniuwszelkich
resztekreligijnegoniewolnictwa–polegachrześcijaństwo.
Pozostańmyjeszczechwilęprzywolnościchrześcijańskiej,
wykraczającnieco–wkontekściekwestiimetafizyki–poza
rozważaniaBierdiajewa.Zpewnościąwolnośćchrześcijańską
należyzestawićzepokąnarodzinchrześcijaństwaiówczesnymi
sposobamirozumieniawolności,azdrugiejstronyznowocze-
snympojmowaniemwolnościjakoautonomiiipodmiotowości
jednostki.Jakąwolnośćprzyniosłowięciprzynosichrześcijań-
stwo?Jesttowolnośćodhoryzontudoczesności,aleteżpotrafią-
capełniejigłębiejuchwycićdoczesność(byćmożetylkowtym
celuporzucającahoryzontdoczesności);jesttomożewjeszcze
większejmierzewolnośćodracjonalności,odrozumieniaczło-
wiekajakozłożeniaduszy(rozumu)iciała(zmysłów),gdzie
powołanieczłowieka–najświetniejwyrażoneprzezPlatona
iArystotelesa–poleganazwierzchniejwładzyrozumu;jestto
