Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
15
LiczniteoretycyliteraturypisząoautobiografiachwXXiXXIwiekujako
oliterackichkonstrukcjach:
Historiajakiegośnja”-atymsamymjegopersonalna,wtokunarracjiuzyskanatożsa-
mość-jestrezultatemkonstrukcji,selekcji,wyważeniaispecyficznejkombinacjiprzeżyć
iwydarzeń.Tonja”jestjednocześniefikcyjne,bopowstajedopieronakońcupisania.35
JużdziełuGoethegoBenediktJeBingprzypisujetęwłaściwość,żeninsceni-
zujeonorozwójisiłęprzebiciaautoraGoethego”.36Innymitematamiautobio-
grafiiwXXwieku,wedługJeBinga,są:nnarracyjneprzedstawienieprzeżytej
przezsiebiehistorii,ratunekwłasnego»ja«zhistorycznychkatastroflubbezna-
dziejnychstosunkówwewnątrzrodzinnych,utrwaleniewzorówliterackiejso-
cjalizacjiiwieleinnych”.37
nSocjalistycznipisarze”zNRDideologiczniebylizwiązanizzadaniamiice-
laminklasyrobotniczej”,alebardzowieluznichpochodziłozwarstwywielko-
mieszczańskiej(B.Brecht,S.Hermlin,F.Fuhmann)lubdrobnomieszczańskiej
(naztakiejwywodziłasięwiększośćpisarzyNRD”38).Poupadkunazizmumieli
onipoczucienowegokolektywnegonmy”wwarunkachspołecznychpaństwa
NRD.Pomimotopomiędzypisarzamipochodzeniarobotniczegoimieszczań-
skiegoistniałysporeróżnicewprzyswajaniusobieokreślonejtradycjiliterac-
kiej.39
Okazujesięteż,żerytmosobistegożycianieprzebiegacałkiemparalelnie
dorytmużyciapublicznego.Napięciamiędzyautonomiąjednostkiażyciem
wkolektywieopisujenaprzykładwschodnioniemieckapisarkaHelgaKönigs-
dorf(formułująctozperspektywypoprzełomieroku1989):
Doznaliśmypewnegodoświadczenia.Atodoświadczeniemogłobyćnasząnadzieją.
Tonmy”,któregociąglejeszczeużywałam,wcalejużnimniebyło,rozpadłosięnawiele
nja”.Aleprzynieśliśmyzesobądoświadczenie,żenmy”jestmożliwe.Czuliśmysięzawsze
nympodstawowymmotywieliterackiegopisaniaiinnychformachrefleksjinadnimwme-
diumpoetyckim],nColloquiaGermanica”1993,nr2,s.153;tłum.-H.L.
35B.JeBing,Literarische„Gebrauchsformen”[Literackieformyużytkowe],[w:]B.Je-
Bing,R.Köhnen,EinführungindieNeueredeutscheLiteraturwissenschaft,Metzler,Stutt-
gart-Weimar2003,s.139;tłum.-H.L.
36Ibidem.
37Ibidem.
38W.Emmerich,KleineLiteraturgeschichtederDDR(erweiterteNeuausgabe),Aufbau
TaschenbuchVerlag,Berlin2000,s.334;tłum.-H.L.
39Por.H.-D.Dahnke,ErbeundTraditioninderLiteratur,BibliographischesInstitut,
Leipzig1981,s.83.WedługRenateKöhler-Hausmann,świadcząotymliczby:nWedług
badań[czasopisma-H.L.]»WeimarerBeiträge«relatywnieniewielumłodszychpisarzypo-
chodziłozklasyrobotniczej.Wśródmłodychpisarzy,którzyodroku1968publikowali
opowiadaniawantologiach,tylko9%byłozatrudnionychwprodukcji”.R.Köhler-Haus-
mann,LiteraturbetriebinderDDR:SchriftstellerundLiteraturinstanzen[Życieliterackie
wNRD:pisarzeiinstancjeliterackie],Metzler,Stuttgart1984,s.129.
