Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.agezylausz–stanbadań
przykład:możeGuttzKołatowiańczykówjakichśrysówużyczył
Agezylauszowi,aAratusmożebyłnwintencjipoetyprzetworzeniem
–Towiańskiego”40,Archidamia–nawiązaniemdopostacibabkipo-
ety,Januszewskiej(tutakżeinteresującauwagaoatakuepileptycz
nym
jakoformieukazania,jakjejduchaopanowałzapałnatchnienia:
nCzyKołotowiańczykównauczyłogowtakiejpostaciprzedstawiać
sobieekstazękobiety?”41).Uczonykończyswojąanalizęistotnym
rozpoznaniemsposobu,wjakipoetaprzełamujeniezwykłą–zda-
niembadacza–jednolitośćutworu:nobokświętejsprawygłównej
stawiającakcjęuboczną”42,uosabianąprzezpostaćilosyChelonidy,
nowejAntygony,wspierającejbliskichwnieszczęściu,wanielstwie
najbliższejAgisowi,którejjednaknideajegozupełniejestobcaiobo-
jętna”
43.
NowywątekdorecepcjiAgezylauszawprowadziłwlatachtrzy-
dziestych(amożeraczejpodjąłtematzasugerowanyprzezKleinera)
WilhelmBarbasz,którywrozprawieostosunkuWyspiańskiegodo
romantyzmuzwracauwagęnawpływ,jakiwywarłatwórczośćmi-
stycznaSłowackiego,wtymtakżedramatAgezylausz,nakreacjębo-
haterówWyspiańskiego:nWszystkieprawiedziełaWyspiańskiego,
powstałepopoznaniudokładnymmistycznychpismSłowackiego,
układałysięwdramatyokrólach-duchach;królem-duchembył
Konrad,bohaterAkropolidy,BolesławŚmiałyiStanisław”44.Bardzo
tozatemspecyficzne,modernistycznerozumieniekoncepcjinkró-
lewskościducha”,bliskieideiwielkichindywidualnościludzkich.
WażnedlainterpretacjiAgezylauszajestteższczególneodczytanie
przezBarbaszaznamiennejdlategodramatu
dwupłaszczyznowej
struktury:mistycznościirealizmu,któraniejesttutajpoprostucechą
światapoetyckiegoutworu,anitymbardziejjegoskazą,alewyraża
najistotniejszykonfliktdramatu:międzygłównymbohaterem(Agis,
uWyspiańskiegoAchilles)aosobązjegootoczenia(Agezylausz,uWy-
spiańskiegoTersytesczyOdys).Konfliktten,znamiennyzarównodla
Agezylausza,jakidlaAchillesa[Achilleis?–M.K.],objawiasięzderze-
niemntonumistyczno-wizyjnegoświętościduchowejwielkiegoboha-
tera”
45
zntonempłasko-realistycznym”
46
kreacjijegodramaturgicznych
antagonistów.
NowespojrzenienaAgezylauszanaprzełomielatczterdziestych
ipięćdziesiątychzaproponowałKazimierzWykawdwustudiach
polemicznieskierowanychprzeciwkodotychczasowemupodkreśla-
niumistycznościutworu.Badaczeksponujeproblematykęrewolu-
cji,rozumianejtubardzokonkretnieidosłownie–jakowydarzenie
