Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
strona25
GrecjaprzedmistycznadojrzałegoSłowackiego,taujrzanaido-
świadczanawczasiewędrówki,jestwróżnychsensachobszarem
za
mkniętym,melancholijnymipozbawionymnadziei,nkrajem
bezpłodnymipięknegonieba”…Toobszarmogił,bezruchu,sta-
gnacji;nawetsielankajesttuniemożliwa,nieosiągalnaibardziej
niżznakiemharmoniibytustajesię–dlapodróżnego–znakiem
światazamarłego,formacjikulturowejzamkniętej,nieprzekształ-
cającejsię,możejużnietwórczej
3
…Znamiennewięcisymbolicz-
nejestzakończeniePodróżydoZiemiŚwiętejzNeapolu:poemat
kończyobraznieporuszonych,zadumanychżeglarzy,którzystoją
jakndawnirycerzeHellady”,podobninieruchomymposągom,
pa
trzącynwnieboczyste”,oczekujący,zatrzymaniwchwilizawie-
szeniaczasu,wchwilibezwietrznej,pozbawionejożywczegopo-
dmuchuwiatru…nSłońce…jużbyłobliskieswegowstania;/My-
ślałem,żewtymwiekopomnymkraju/Staniewpiorunach–jak
BógnaSynaju”(
P
.IX
,w.148–150).Takkończysiępoemat:zawie-
szeniem,niedopowiedzeniem,tonemzawodu,wielkimniespeł-
nionymoczekiwaniemnaprzemienienieświataijegoreligijneod-
rodzenie…
TesłowastanowiązatemswoistepożegnaniedojrzałegoSłowac-
kiegozGrecją,aleparadoksalniepokazująrównieżdrogępowrotu
poetydoGrecji,jużwmistycznymokresiejegotwórczości.
DKOLUMNY,KTÓREDUCHSŁOŃCAPOROZŻARZAŁ”
WszystkieobrazyGrecjiwmistycznejtwórczościSłowackiegosą
przekroczeniemtegozamknięciaiwyjściem–czywyprowadzeniem
–Grecjizzastygłegoizamarłegoczasu.Dokonujesiętonaróżnych
płaszczyznach:wświecieideiiwświeciewyobraźni,inaróżnespo-
soby:przezwielkieniepokojąceporuszenieidynamikęobrazupo-
etyckiego,zaprzeczającespokojowiidylli(Senz30na31stycznia
1847r.);przezprzekształcenieidylligreckiejiodrzuceniełagodne-
go,bezpłodnego,tylkoestetycznegopięknaiotwarcieHelladyna
Chrystusowąmękęciałainatury(PoetaiNatchnienie,Agezylausz)4;
przezpolemikęzposągowąhelleńskącielesnością,atakżeprzezszu-
kanienkrólewskościducha”,nZktórejpotemokształcieciałaludzie
sądzą…”(ZawiszaCzarny5);wreszcieprzezwłączenieGrecjiwuni-
wersalnąhistorięDucha,prowadzącąwprostoddawnejTroi,przez
Mykeny,ArgosiSpartę,dostepuukraińskiegoiPolskiszlacheckiej
(Agezylausz),idalejwprzyszłość…
