Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WproWadzenie
Zrekonstruowaniehistoriiestetykiażpojejnajbardziejwspółczesnefor-
myzperspektywypojęciadoświadczeniaestetycznego-jegoprzemian,istoty
orazfunkcji-niewydajesięwyróżniaćniczymszczególnympośródrozma-
itychstanowiskestetycznych.Jeślichcemytraktowaćestetykęjakosamodziel-
nądyscyplinęnaukową,musimywszakwyodrębnićjejwłasnyprzedmiot-
anicniejestjejbardziejwłaściweoddoświadczeniaestetycznego(czybędzie
todoświadczeniepięknaczyprzeżyciedziełasztukiitd.).Tym,naczymza-
mierzamysięjednakskupićwponiższymtekście,jestniespotykanierozle-
głyzakresiniejednoznacznystatustakiegodoświadczenia,którejestwsta-
nieobjąćwyłączniejednopojęcie,mianowiciepojęcieαἴσθησις.Jużwpoglą-
dachfilozofówstarożytnychimplikujeonoiusiłujeuzgodnićtakróżnorodne
aspektydoświadczaniajakzmysłowy,intuicyjny,afektywny,ekspresyjny,in-
tersubiektywnyczyrozumowyitd.Wrazzwyłonieniemsięestetykijakoau-
tonomicznejnaukiwepocenowożytnejαἴσθησιςuzyskujespecyficznystatus
poznaniazmysłowego-ażpoczasynajnowszezakładasię,żeαἴσθησιςmoże
stworzyćowocnąalternatywędlapoznaniaściślerozumowego,logicznego
czynaukowego,któremutozałożeniutowarzyszyinne,bliskoznimzwiąza-
ne,ospecyficznejracjonalnościiporządkuczynlogice”tego,cozmysłowe.Za
prekursorówtakiegopodejściadodoświadczeniaestetycznegouważamyAry-
stotelesaiAlexandraGottliebaBaumgartena.Wrazzrozszerzeniemkompe-
tencjidoświadczeniaestetycznegoulegaprzemianierównieżstatusestetyki.
Nieograniczasięonajużdoteoriipięknaczyrefleksjinadsztuką,leczstaje
sięprzedewszystkimnaukąopoznaniu(zmysłowym)orazteoriąwartości.
Wymuszatoprzemianęjejpozycjipośródinnychnaukodpoczątkowejau-
tonomiikuwspółczesnejinterdyscyplinarnościizróżnicowaniuorazjejzbli-
żeniezXX-wiecznąantropologiąorazfilozofiąkulturyikomunikacji.Jed-
nymzcentralnychproblemówestetykiXXiXXIwiekustajesięzagadnienie
źródłowego(tojestwyprzedzającegojęzykczydualizmpodmiot-przedmiot
lubja-inny)porozumieniaorazmożliwośćustanowieniaczyodkryciapier-
