Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wposzukiwaniupodstawodpowiedzialnościwewspółczesnymprawiekarnym...
41
Interesującawydajesięzwłaszczakwestia,czyodpowiedźnadrugiezpo-
stawionychpytańjestuzależnionaododpowiedzinapytaniepierwsze.
Wyrażajączaśtęsamąmyślniecoinaczej-czyodpowiedźnapytanie,jak
modelodpowiedzialnościkarnejpowinienbyćkonstruowany,zależyod
odpowiedzinapytanie,jakiewartościmodeltenpowinienchronić.Otóż
zależnośćtawydajesięograniczona,anawetwogólemożejejniebyć.Gdyby
wszakprzyjąć,żepotrafimyodpowiedziećnapytanie,jakiemucelowisłużyć
maodpowiedzialnośćkarna,dopatrującsięgowochroniestanówrzeczy
uznawanychzawartościowe,to-nawetgdybyceltenbyłinaczejokreślany
wdemokratycznym,ainaczejwautorytarnymlubtotalitarnymsystemie
sprawowaniawładzy-podstawyikonstrukcjatejodpowiedzialnościmo-
głybyzostaćukształtowaneniemalidentycznie.Jeślibowiemstwierdzimy,
żecelem(azarazemfunkcją)prawakarnegooraztworzonegowjegora-
machmodeluodpowiedzialnościkarnejjestochronawartościuznawanych
zadobraprawne,toniezależnieodtego,jakgłębokoróżnićsiębędzieich
katalogwdemokratycznymalboautorytarnym(totalitarnym)systemiespra-
wowaniawładzy-modelodpowiedzialnościkarnejmożesięopieraćna
tychsamychzasadach,wszczególnościzaśidentyczniekształtowaćsięmogą
teoretycznepodstawytakiejodpowiedzialności.Finezyjniezaprojektowa-
nąstrukturęprzestępstwa,codoktórejelementówmożemysięoczywiście
spierać,dałobysięprzecieżwykorzystaćorazzastosowaćzarównowówczas,
gdyjakoprzestępstwostypizowanezostaniewywołanietakiegostanurzeczy,
którywsystemiedemokratycznymniestanowiłbynaruszeniaalbonarażenia
naniebezpieczeństwodobra,którechcielibyśmypoddawaćprawnokarnej
ochronie,podczasgdywsystemieautorytarnympotrzebatakiejochrony
zostaniedostrzeżona27.
Formułowanątutajtezę-dotyczącąbudowaniamodeluodpowiedzialności
karnejwsystemieautorytarnym-możnabyzłatwościązilustrować,wy-
27Możnabywtymkontekściewspomnieć-tytułemprzykładu-odwóchznamienitych
niemieckichprofesorach-H.WelzluorazE.Mezgerze,którychzwiązkiznazistami,anawet
członkostwowNSDAP,nieprzeszkodziływkonstruowaniuteoriiwpływającychnakształtmo-
deluodpowiedzialnościkarnej,stanowiącego-takżedlapolskichprawników-źródłoinspi-
racjiskłaniającychdoczerpaniazdorobkutychuczonychnpełnymigarściami”.Jednocześnie
jednakE.Mezger-odnoszącsiędojednejzfundamentalnychkwestiiodpowiedzialnościtakiej
dotyczących-zdefiniowałw1935r.bezprawnedziałaniejakodziałanieprzeciwkoniemieckie-
munarodowosocjalistycznemuświatopoglądowi(nHandelngegendiedeutschenationalsozia-
listischeWeltanschauung”).
