Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
40
JacekGiezek
Takformułowanepytaniaprowokująrównieżdorozważańdotyczących
źródełinspiracjisprzyjającychtworzeniuteoriinkarnistycznych”orazwy-
znaczaniuprocedury,wedlektórejmiałybyonepowstawać.Intrygującawy-
dajesięzwłaszczakwestiaopierającejsięnaintuicjipierwotnościpoczucia,
jakiegorodzajureakcjękarnąmożnabyuznać-oczywiściezpunktuwidze-
niapowszechnieakceptowanejaksjologii-zasprawiedliwąwodniesieniu
dookreślonejgrupyzachowańorazichsprawców.
Wielezdajesięrównieżwskazywaćnato,żezanimskonstruujemyjakąś
teorięwiemyjużdobrzelubconajmniejwyczuwamy,jakipowinienbyć
rezultatjejzastosowania.Jeślizatemrezygnujemywpewnychprzypadkach
zreakcjikarnejlubmniejczybardziejprzekonującouzasadniamyjejpo-
trzebę,tochybajednakniedlatego,żewynikatozanalizyteoretycznej,
odpowiadającejjakiemuśzgóryprzyjętemumodelowi,leczjesttoraczej
wynikwcześniejukształtowanegoprzeświadczenia-prawdopodobniewpły-
wającegomodyfikującorównieżnazbiórtwierdzeńtworzącychteorię-że
takbyćpowinnolubżetakjestsprawiedliwie.Niemniejzastanawiającejest
także,czynajpierwpowstajeteoria,adopieropóźniejpojawiasiękorespon-
dującazniąpraktyka,czymożejestraczejodwrotnie-toznaczynajpierw
gromadzimydoświadczeniapraktyczne,abynaichbaziezbudowaćteorię26.
***
Próbowałemwyżejprzetestowaćmożliwośćnaukowegouzasadnieniaod-
powiedzinadwapodstawowepytaniadotyczące:
•związanegozfundamentalnąfunkcjąprawakarnegodoboruwartości
(dóbr),którychochroniesłużyćmiałbymodelodpowiedzialnościkarnej;
•sposobu,wjakijestlubmożebyćtworzonymodelodpowiedzialności
karnej.
26Wwieluprzypadkachkolejnośćzdajesiębyćtaka,żenajpierwpojawiasięjakiśproblem
praktyczny,któregonajwłaściwszerozwiązaniepodpowiadanamintuicjalub-byćmoże-swo-
istakoniecznośćkryminalnopolityczna,poczymrodzisięteoriaodzwierciedlającaiuzasad-
niającatoukształtowanewcześniejprzekonanie.Dobrymprzykładem,zaczerpniętymznie-
mieckiejnaukiprawakarnego,jestszerokoomawianywjudykaturzeiliteraturzeprzypadek
rowerzysty(tzw.Radfahrerfall),ilustrującysytuacje,jakieczęstopojawiająsiętakżewpolskiej
praktycewymiarusprawiedliwości,którystałsięinspiracjądlastworzeniaodpowiadającej
m.in.napotrzebykryminalnopolityczneRisikoerhöhungslehre.
