Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KORZYSTaniEZUTWORÓWWanTOlOGii
dycyjnewtymzakresieidopuszczającezamieszczaniekrótkichutworów
wantologiach,spotkałysięmianowiciezostrymprotestemśrodowiska
literackiego.Uważałoono,żejesttonieuzasadnioneiszkodliweogra-
niczenieprawatwórcydodecydowaniaorozpowszechnianiuutworu.
Wstanowiskutymistotnąrolęodgrywałachęćzagwarantowaniaautoro-
wiprawadodecydowaniaotym,czychce,abydanyjegoutwórznalazł
sięwantologii,azwłaszczaantologiiułożonejpodkątemokreślonego
przesłania,któremożeakceptowaćlubnie,albowgronieautorówutwo-
rów,zktórymiróżniągopoglądy.Należypamiętać,żedyskusjetemiały
miejscenapoczątkulat90.,wokresieprzełomu,wktórymkwestiaiden-
tyfikowaniasięzokreślonymiutworamilubwiążącąsięznimiwymową
byłatraktowanazeszczególnąostrością,jakościśleosobista.Innymisło-
wy,omawianestanowiskołączyłosięzobawamimanipulowaniatekstami
wsposóbniezgodnyzpoglądamiautora.Dotyczyłotozarównodoboru
utworów,ichfragmentów,jakikontekstuprzedmiotowegoorazpodmio-
towego,wktórymdanaantologiabyłakomponowana.Niebezznaczenia
byłatuokoliczność,żedozwolonezamieszczanieutworówwantologiach
wustawiepowojennejdotyczyło–nietakjakwustawiemiędzywojennej
–tylkoutworówzmarłychautorów,alezarównoutworówautorówżyją-
cych,jakizmarłych,którychochronamajątkowawciążtrwała.Dodaćdo
tegonależy,żerównolegledyskutowanonadwprowadzeniemdoustawy
droitrepentirouderetrait,awięcprawaosobistegotwórcydowycofania
swegodziełazobrotu.Wpraktyceznanesądodziśprzypadkiskładania
przeztwórcówoświadczeńzakazującychrozpowszechnianiautworów,
którezewzględówosobistychchcązrozpowszechnianiawyłączyć.Moim
zdaniemtrudnokomukolwiekodmówićprawadopodjęciatakiejdecyzji
ikwestionowaćjejpowszechniewiążąceskutki.Dyskusjeteległyupod-
stawpierwotnegoujęciakwestiiantologiiwustawie.
Wkonsekwencjiomówionejsytuacjiwpierwotnymtekścieustawy
z1994r.wprzepisachodozwolonymużytkuniebyłopostanowieniado-
puszczającegozamieszczanieutworówwantologiach,cooznaczało,że
zamieszczenieirozpowszechnienieutworuwantologiiwymagałoze-
zwoleniauprawnionegodoutworu.
Stantentrwałprzezpierwszych10latobowiązywaniaustawy.No-
weląz2004r.doart.29pr.aut.dodanobowiemust.21odnoszącysiędo
antologiioujęciusymetrycznymwzględemdotychczasowegoust.1.
Porównanieart.29ust.1i21pr.aut.potwierdzawniosek,,żeodwy-
korzystaniautworówwantologiiodróżniano–jakoosobnyrodzajdo-
zwolonegoużytku–zamieszczaniewceludydaktycznyminaukowym
drobnychutworówlubfragmentówwiększychutworówwpodręczni-
kachiwypisach.Możetobudzićzdziwienie,gdyżnajprościejbyłododać
wzmiankęoantologiidodotychczasowegoust.1.Jednakwkontekście
51
