Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DariuszSzpoper,AleksanderWielopolskiipróba...
tejchwilidlażyciapublicznegokraju,dostrzegającwniejpocząteknowejerywrelacjach
politycznych
77
.
Podanedopublicznejwiadomościtegosamegodnia,18czerwca1861roku,ustawy
oradachpowiatowych,gubernialnychimiejskichwprowadzałynatomiastnaobszarKró-
lestwaPolskiegopewneelementysamorządności,którychkrajbyłpozbawionywepoce
rządówMikołajaIiIwanaPaskiewicza.Radygubernialnemiałyzostaćutworzonewkażdej
zguberni,awichskładziemiałysięznaleźćosobywybraneprzezradypowiatowe.Wgu-
berniach:warszawskiej,lubelskiejiradomskiejliczbaczłonkówradygubernialnejpokrywać
sięmiałazliczbąpowiatów,zaśwguberniachpłockiejiaugustowskiejzliczbąokręgów
sądowych.Radnigubernialnimielibyćpowoływaninasześcioletniąkadencję,zaśpotrzech
latachpołowazeskładuradymiałabyćodnawiana,przyzastrzeżeniu,iżosobyustępujące
popierwszymtrzechleciubyłybywyznaczonewdrodzelosowania.Przewidywanorównież
instytucjęzastępcyczłonkaradygubernialnej,równieżpowoływanegodotejfunkcjipoprzez
wybór
,którywprzypadkuvacatuczłonkaRadyzpowoduśmierci,utratyprawczyteż
nieprzyjęciawyboru,wchodziłnajegomiejsceażdoczasuupływukadencjitegoradnego,
któregozastąpił.RadygubernialnemiałybybyćzwoływanerazdorokupostanowieniemRady
Administracyjnej,wyznaczającymteżdzieńzebrania,jakiczastrwaniaobrad.Posiedzeniom
Radymiałprzewodniczyćjejczłonekwyznaczonyprzeznamiestnika.Ustawatworzyłateż
funkcjęKomisarzaRządowegoprzyradziegubernialnej,którymexofficiobyłgubernator
cywilny.Miałbyćobecnynakażdymposiedzeniuradyiwkażdejsytuacjimógłzabraćgłos.
Przysługiwałomutakżeuprawnieniedozawieszeniaposiedzeniaradygubernialnej,jeżeli
ta,pomimojegoostrzeżenianapiśmieiwpisanegodoprotokołuobrad,niezaprzestałaby
debatynadproblemamiwykraczającymipozajejustawowekompetencje.Wprzypadku
zawieszeniaposiedzeńradygubernialnej,gubernatorcywilny(komisarzrządowy)przesyłał
protokółobradwrazzkopiąswojegoostrzeżeniaRadzieAdministracyjnej;czynićtomiał
zapośrednictwemKomisjiRządowejSprawWewnętrznych.
RadaAdministracyjnanietylkomogłaunieważnićwtymtrybieobradyiuchwałyrady
gubernialnejwykraczającepozajejustawoweatrybucje,takżebyłakompetentnadorozwią-
zaniaradygubernialnejizarządzenianowychwyborówdotegogremium,którepowinny
odbyćsięwciąguroku.Ponadtoustawazezwalała,ażebyRadaAdministracyjnakierowała
wtakichprzypadkachsprawędoRadyStanu,ncelempociągnięciakogonależydoodpowie-
dzialnościstosowaniedoprzepisów”
.Ustawaoradachgubernialnychstanowiła,iżinstytucje
tepowołanesądonarad,którychprzedmiotemnbędąpotrzebyidobroguberni”
,azatem
uszczegóławiającbyłyto:1)kwestiedotyczącerozwojurolnictwa,przemysłuorazhandlu;
2)transportlądowyiwodny;3)opiekanaubogimi;4)sprawyszpitali,zakładówdobro-
czynnychorazwięzień;5)pracenużytecznościpowszechnejwobrębieguberni”
.Ponadto
radygubernialneprzejęłykompetencjedotychczasprzysługującezlikwidowanymwłaśnie
77
J.K.Janowski,Pamiętniki...,s.276-277;[W.Przyborowski],Historiadwóchlat...,cz.I.,t.III,s.82-83.
29
