Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Alienacjaspołecznawdobieglobalizacjił
Obiektywacjaniejestzatemzjawiskiemnegatywnym,wktórymtowarnabiera
niezależnej,destrukcyjnejsiły,niczymnieokiełznanyżywioł-jestwłaś-
ciwiezjawiskiemneutralnym.Reifikacjazaśdotyczyprzekształcanialudzkich
relacjiwtowar.Mówiąconiej,mamynamyślisytuację,kiedytowaremstają
sięrzeczyniebędącedziełamiczyprzedmiotami,m.in.stosunkimiędzyludzkie.
Markspisze,że
panowaniekapitalistynadrobotnikiemoznaczapanowanierzeczy[Sache]nad
człowiekiem,pracymartwejnadżywą,produktunadproducentem,skorotowary,
stającesięnarzędziamipanowania(aletylkojakośrodkipanowaniasamegokapi-
tału)nadrobotnikami,toprzecieżwrzeczywistościtylkorezultatyprocesupro-
dukcji,któresąjegoproduktami.Wobrębieprodukcjimaterialnej,wrzeczywistym
społecznymprocesieżycia-tymbowiemjestprocesprodukcji-jesttodokładnie
tensamtypstosunku,jakinapoziomieideologicznymobowiązujewreligiiipolega
naprzechodzeniupodmiotuwprzedmiotinaodwrót.[ł]Trzebaprzejśćprzeztę
wewnętrzniesprzecznąfazę,dokładnietaksamo,jakczłowiekswojesiłyduchowe
musiwpierwukształtowaćwramachreligiijakoniezależnemoce.Jesttoproces
wyobcowaniajegowłasnejpracy.Otyleteżrobotnikodpoczątkuznajdujesiętu
wyżejodkapitalisty,ponieważgdytendrugijestwtymprocesiewyobcowania
zakorzenionyiznajdujewnimabsolutnezaspokojenie,torobotnik,jakojegoofiara,
odpoczątkuznajdujesięwobecniegowstosunkubuntowniczymidoświadczago
jakoprocesuzniewolenia[Knechtungsprozess]24.
PowyższyfragmentpozwalalepiejzrozumiećterminreifikacjiwujęciuMarksa.
Jesttozjawiskonegatywne-urzeczowieniem.in.relacjimiędzyludzkich,które,
stającsiętowarem,przestająbyćautentyczne.
Fetyszyzmtowarowyodnosisiędorelacjimiędzytowarami.Jesttosytu-
acja,wktórej
stosunkispołecznemiędzyludźmiwystępująpozorniejakorelacjemiędzyich
produktami-towarami-wówczastowarstajesiępodobniejakfetysz,tzn.posą-
żekczczonyjakobóstwo,pozornymwcieleniemsiłicechludzkich.
towarowy”jestwięcnazwąstosunkuspołecznego,polegającegonatym,żerela-
”
Fetyszyzm
cjamiędzyproducentamiwystępujenazewnątrzjakorelacjamiędzyproduktami
-towarami.Marksmówiofetyszyzmietowarowym,gdyżanalizujekonkretnie
24
K.Marks,Kapitał1.1,przeł.M.Ratajczak,WydawnictwoNaukowePWN,War-
szawa2013,s.56.Jakpodajetłumacz,Marksodnosisiędoheglowskiejdialektykipana
iniewolnika,por.G.W.F
.Hegel,Fenomenologiaducha,s.134-140.Wszystkiewyróżnie-
niawcytatachwjęzykupolskim(m.in.zaznaczonekursywą)zachowanozgodniezza-
pisemwtekstachoryginalnych.Ponieważwyróżnienietozastosowanowprzekładach,
zrezygnowanozichpowielaniaworyginałachprzytoczonychwprzypisachnarzeczkur-
sywywcytatachobcojęzycznych.
