Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wokółrelacjiczłowiekazeświatem
15
formętowarowąistosunkiwartościtowarów.Jednakżeprawo,któreformułuje,
maznacznieszerszeznaczenieizastosowanie.
skimjestnazwąkażdegostosunku,wktórymprzedmiotyprzezczłowiekapro-
”
Fetyszyzm”wsensieMarksow-
dukowanewystępująjakonosicielestosunkówspołecznych,zachodzącychfak-
tyczniemiędzyludźmiiwtensposóbprzesłaniająichmiędzyludzkicharakter25.
Istotnąkwestią,jeślichodziotentermin,jestpewnegorodzajuniewidzialność
pracyludzkiej,dziękiktórejzostałstworzonydanyprodukt.
Podsumowującwszystkietrzyomówioneterminy,możnastwierdzić,iżobiek-
tywacjajestnieodłącznymelementemkażdejformyspołeczeństwainiemanega-
tywnegocharakteru,reifikacjaorazfetyszyzmtowarowysązaśskutkiemwyalie-
nowaniaczłowiekawzględempracy(własnejczyteżinnychosób).Wszerszym
rozumieniuprzekładasiętonarelacje,któreczłowieknawiązujewspołeczeństwie.
Wprzypadkureifikacjitowarnabieracharakteruniezależnegożywiołu,zaśfety-
szyzmtowarowydotyczyzależnościmiędzyproduktami,którezdająsięprzysłaniać
relacjestojącychzaichwytworzeniemludzi.
Reifikacjaifetyszyzmtowarowytozjawiska,którezagrażająwolnościczło-
wieka.Wartozatemzadaćpytanie,czymożliwejestodwróceniealienacji,która
jużzostałazapoczątkowana.Procestakizwanyjestdezalienacjąi-według
Marksa-wydajesięmożliwy:
podejmujeproblematykęalienacjiprzedewszystkimpodkątemwidzeniawalki
”
Możnazaryzykowaćtwierdzenie,żeMarks
znią,jejprzezwyciężenia-dezalienacji”26.Odwrócenieprocesualienacjijest
możliwe,ponieważniejesttozjawiskoistniejąceodzaranialudzkości;nie
jest,jakpiszebadacz,
powyżejobiektywacji27.
”
odwiecznymprzymiotem”-wodróżnieniuodopisanej
WróżnychopracowaniachmyśliMarksanatematalienacjispołecznejzna-
leźćmożnaróżnejejinterpretacjebądźnieścisłościzwiązanewwyjaśnieniem
poszczególnychzjawiskskładającychsięnacałość-czasemm.in.obiektywacja
traktowanajestjakozjawiskonegatywne.Niemniejjednakwniniejszymbada-
niuprzyjmujęwłaśniepowyższąwykładnię,czylimówiącouprzedmiotowieniu
wsensienegatywnym,będęużywaćterminureifikacja.Skupiającsięnaalienacji
przedstawianejwnajnowszejliteraturzewłoskiejnaprzykładzietekstówNovego,
zastanowięsięnadzjawiskamiukazującymizatracenieprzezczłowiekajegowięzi
zeświatem,cobędzieprzejawiaćsięnarozmaitesposoby-nadalistotnaokaże
sięrelacjaczłowiekazjegopracą.
25
26
27
A.Schaf,op.cit.,s.78-79.
Ibidem,s.65.
Ibidem,s.66.
