Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Edukacjaalternatywna:próbasyntezyiokreśleniawspółczesnejroli
25
standardwiększościspołeczeństwa,edukacjęalternatywnąmożnanazwaćedukacją
mniejszościową[wyr.–B.Ś.]12.
Światspołeczny,podobniejakjednostkowy,niejestnczarno-biały”,dycho-
tomiczny,bipolarny.
WświeciehumanumistniejeRÓŻNICAoniepoddającejsięoperacjona-
lizacji,awięciobiektywizacjiskalicech.Pedagodzymuszązatempostrzegać
ikreowaćedukacjęwkategoriachwielorakościidei,modeli,koncepcji,metod,
form,środkówizasadkształceniaosóbbezwzględunaichwiek.Tymsamym
alternatywamusibyćdefiniowanajakozachodzenien[...]conajmniejjednego
zdwojgazjawisk,którychmożebyćwięcejniżtylkodwa”13.Ztakimrozumieniem
tegopojęciaspotykamysiętakżewterminologiiniemieckiej,gdzien[...]alterna-
tywnyoznaczainnąmożliwość,możliwośćwyborupomiędzydwiemaiwięcej
rzeczami”14.To,żeedukacjęutożsamiasięzpaństwowąinstytucjonalizacjąpro-
cesówkształceniaiwychowaniamłodychpokoleń,niepowinnowżadnejmierze
zobowiązywaćdopowyższegosposobujejrozumieniajakojedyniesłusznego
iwartościowego.Alternatywatworzywłasnysystemkrytyki,stosujączabiegi
ndemaskacyjne”,niszcząckolejnetabu,obalającdotychczasowemity,konwencje
ifałszyweprzesądy.
Gdybywszystkieszkołybyłytakiesame,choćwszyscydobrzewiemy,że
takimibyćniemogą,edukacjaalternatywnapewnieniebyłabywnichwogóle
potrzebna.Takjednakniejest,więcodmienność,jakkolwiekbyjejniepojmo-
wano,musimiećswojemiejscenamapie(wcentrumlubnaobrzeżach)każdego
systemuoświatowego.Wkażdymbowiemsystemiewytwarzanesąprzezniepo-
kornychitwórczychpedagogów,naichwłasnysposób,alternatywnepodejścia
dokształcenia,wychowaniaczydosamychinstytucjiedukacyjnych,którenie
mieszcząsięnapowszechniefunkcjonującejiobowiązującejmapiejegostruktur
iorganizacyjno-prawnychrozwiązań.Tooneczyniątensystemnieprzejrzystym,
niespójnym,komplikujążyciecentralnymwładzomoświatowymczyterenowe-
munadzorowipedagogicznemu,zacierającprzezsamfaktswojejobecnościtak
oczywistegraniceorazwytrącająccałośćzrównowagiofertami,któreodmawiają
uczestniczeniawpowtarzalnych,rutynowychdziałaniachpedagogicznych.
K.Konarzewskizaproponowałciekawąformułędlatejedukacji,takpisząc
ojejistocie,którawyrastazpedagogikialternatywnej:
12K.Konarzewski,Edukacjaalternatywnaazmianaoświatowa,nSpołeczeństwoOtwarte”1995,
nr11,s.31.
13W.Kopaliński,Słownikwyrazówobcychizwrotówobcojęzycznych,WiedzaPowszechna,War-
szawa1989,s.28.
14Duden10.DasBedeutungswörterbuch:WortschatzundWortbildung.Rund20.000Stichwörter
undWendungenmitAngabenzuGrammatikundAussprache,t.10,Dudenverlag,Mannheim–
Leipzig–Wien–Zürich2010,s.43.
