Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
40
Rozdział1
przewidywanegostanuprzyszłegozustalonymicelamiumożliwiawskazaniepoten-
cjalnychodchyleń,ichanalizęiodpowiedniowczesneprzeciwdziałanie[Bieńkowska,
Kral,Zabłocka-Kluczka,1998,s.291].
Sprzężeniezwrotne,któregokorzenieosadzonesąwprzeszłości,poleganawy-
korzystaniudwukierunkowejzależnościmiędzyplanowaniemakontroląexpost,
wykonywanąporealizacjiplanów.Sprzężeniezwrotneoznacza,żeuzyskaneprzez
kontrolęinformacjesąsprzężonezplanowaniemwwynikunieustannegoporówny-
waniastanówfaktycznychzzadanymiwzorcami,analizyodchyleńorazpodejmowa-
nianatejpodstawiedecyzjimającychzapewnićosiągnięciecelów.Sposóbmyślenia
nastawionynasprzężeniezwrotneodznaczasięjednakwielomaniedociągnięciami.
Samosprzężenieniemaistotnychmożliwościsprawczych,ponieważninformacje
odokonanychdziałaniachdochodzązregułyzaźno,ażebynaczaswywołaćre-
akcję.Ponadtoukierunkowanienaceleplanowenieupoważniadosygnalizowania
koniecznościrewizjicelów,ponieważzakładająckontrolęosprzężeniuzwrotnym,
zakładasięwsposóbnieunikniony,żeplanowaniejestnaogółtrafne.(...)Oczywi-
stejestjednak,żewiarygodnośćplanowaniajesttymmniejsza,imdalejsięgaono
wprzyszłośćiimmaszerszyzakresmerytoryczny.(...)Wzrastabowiemwtedyzna-
czeniezarównoniepewności,jakizłożonościwzajemnychuwarunkowań,gdyżprogno-
zajestmniejtrafna,awzajemneuwarunkowaniazamierzonychdziałańsątrudniejszedo
przewidzeniazapomocąanalizyprzyczynowej”[Hasselberg,Martan,Steinmann,1989,
s.37].Controllingproponujewzwiązkuztymwprowadzenieworganizacjisposobu
myśleniaopartegonasprzężeniuwyprzedzającymjakologicznymuzupełnieniudziałal-
nościopartejnasprzężeniuzwrotnym.Umożliwiaononietylekontrolęianalizęod-
chyleń,cozapobieganieichwystępowaniu.Poleganastałejobserwacjiwybranych
działańiobszaróworganizacjiorazokreślonychsegmentówotoczenia.Uzyskanenatej
podstawieinformacjesłużąantycypacjisytuacji,którawprzyszłościwynikniezestanu
obecnego.Porównywanieprzewidywanegostanuprzyszłegozustalonymicelami
umożliwiawskazaniepotencjalnychizaistniałychodchyleń,ichanalizęorazodpowied-
niowczesnewprowadzenieprzeciwdziałań.
Zorientowanynaprzyszłośćcontrolling,łączącsprzężeniezwrotnezwyprzedzają-
cym,umożliwiawzwiązkuztymanalizęzarównozaistniałych,jakiantycypowanych
odchyleń,atakżekorektętychpierwszychizapobieganietymdrugim.Jesttozatem
istotnacechacontrollingu,odróżniającagoodinnychmetodzarządzania.
Przedmiotemzainteresowaniacontrollingujestustaleniekrytycznychobszarów
worganizacjiorazdopuszczalnychodchyleń,którepowodująnwąskiegardła”.Sąone
tymiczynnikamiworganizacji,którychzasobyniewystarczajądozaspokojeniapo-
trzebiktórejakopierwszemogąstwarzaćtrudności.nWąskiegardła”warunkująroz-
wójorganizacji.Jeślijestichzbytwielelubjeżeliniesąpodejmowaneżadnekroki
wceluichwyeliminowania,towzrostorganizacjimożebyćwznacznymstopniu
utrudniony.Wysiłkicontrollingukoncentrująsięwięcnawyodrębnieniu,anastępnie
likwidacjiiredukcjinajsłabszychogniworganizacji,ograniczającsiędoopracowania