Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
AndriejAmalrik–rosyjskidysydent
tacjom.Skarżenieopartojedynienazeznaniachwięźniów–dobrowol-
nychbądźzwerbowanychsiłądonosicieli.Datąkońcowądlawiększo-
ścizeznańbyłsierpień1972roku.Śledczyniedysponowaliżadnymi
listami,artykułamianioświadczeniamiAmalrika,który,jaksamprzy-
znawał,bałsięcokolwiekpisaćwłagrze.Pierwszym„źródłem”zeznań
byłzapiswywiadu,jakiegoAmalrikudzieliłrozgłośniradiowejCBS.
Natejpodstawieśledczyinstruowałdonosicieli,wychodzączzałoże-
nia,żejeślimożnaoczymśpowiedziećzagranicznemukoresponden-
towi,tomożnatosamopowtórzyćwobozie.Drugim„źródłem”była
własnawyobraźniazeków,podsycanapragnieniemusatysfakcjonowa-
niawładzobozowych.
Ogólnierzeczbiorąc,oskarżeniesprowadzałosiędonastępujących
czynników:Amalriktwierdził,żewZSRRistniejedyktatura,państwo-
wykapitalizm,niemaswobóddemokratycznych,naródznajdujesię
wnędznympołożeniumaterialnym,młodzieżniejestzdolnadopo-
święceń,ustrójtrzymasiętylkodziękibogactwomnaturalnym(choć
takistanniemożetrwaćdługo),krajesocjalistyczne–„koloniera-
dzieckie”–takjakrepublikizwiązkowe,niesąrównoprawne.Dalej:
zpogardąodnosiłsiędobohaterówIIwojnyświatowej,żałując,że
ZwiązekRadzieckinieprzegrałtejwojny,aprobowałterytorialnerosz-
czeniaChin,wyśmiewałradzieckąprasęiradio,twierdził,żepartia
komunistycznaniecieszysiępoparciemnarodu,obrażałjejprzywód-
ców,zwłaszczaLeonidaBreżniewa.Tenostatniargument,jakłatwo
siędomyślić,byłukoronowaniemoskarżenia.Nietrzebadodawać,iż
Amalrikzanegowałwszystkieprzypisywanemuwypowiedzi.
Oczekującwwięzieniunakolejnywyrok,Amalrikzacząłczytać
(dostępnewwięziennejbibliotece)dziełaMarksa,chcączrozumieć,
czyponosionodpowiedzialnośćzato,żewdobieradzieckiejmiliony
ludzizostałoosadzonychwłagrach.Dysydentrosyjskibyłporażony
antyhumanizmemmyślimarksowskiej,faktem,żedlaMarksanieist-
niałajednostkajakocałość,żerozpatrywanabyłajedyniejakoczęść
systemu.Aprzecieżczłowiekpragniebyćjednostką,indywidualnością
inarzucaniemuinnejwolijestwbrewjegonaturze.Gwoliobiekty-
wizmuAmalrikstwierdził,iżwielespostrzeżeńMarksajesttrafnych,
m.in.jestonwnikliwymkrytykiemspołeczeństwa,dobrymdziennika-
rzem,jegopoglądysąbezlitosne,alerównocześniejednostronne,aco
